| a |
|
| A4 (formaat papier) |
a-veer |
| à propos (v.d. ... brengen) |
→ apperpo, sjapiter, → teks |
| aai |
aaj |
| aaien |
→ aje, → fiènse, käöre |
| aalbes |
→ wiemer |
| aalbes (zwarte ...) |
sint-janswiemer |
| aalmoezenier |
aalmozeneer |
| aalst |
aels |
| aambeeld |
→ aambeeld |
| aan de gang |
gaonde, geng (aan de ...), umgeng |
| aan de hand (loos) |
gaonde, geng (aan de ...), → loos, → los, oet |
| aan de kant |
→ obbenziej, → opziej, terzieje |
| aan de man brengen |
sjliete |
| aan de zijkant |
→ obbenziej, → opziej, terzieje |
| aan elkaar |
aanein |
| aan elkaar voorbij |
langsein |
| aanaarden |
aanhuège |
| aanaardschoffel |
huèger |
| aanbaksel |
aanzèt |
| aanbesteden |
→ aanbesjtae |
| aanbevelen |
→ rikkemendere |
| aanbieden |
→ prizzentere |
| aanblik |
aanzeen, geziech |
| aanbrengen bij het gerecht (aanklagen) |
→ euverbreve |
| aanbrengen (het ... van strodokken) |
poeppe |
| aandenken |
aandinke, soevenier |
| aandienen wk. |
veurdoon |
| aandikken |
diekke |
| aandraaien |
biedriè |
| aandragen (ter tafel brengen) |
inbringe |
| aandragen (verklikken) |
→ euverbreve |
| aandrang (geestelijke druk) |
aandrank, → drök |
| aandrang (om naar toilet te gaan) |
aandrank |
| aandringen (blijven ...) |
hamere |
| aandrukken (bv. tabak in pijp) |
sjtoppe |
| aanduiding |
vingerwiezing |
| aandurven |
besjtoon, → riskere |
| aaneengegroeide (hoeveelheid ... vruchten |
kobbel |
| aangaande |
euver |
| aangeboren |
eige |
| aangedaan (emotie) |
aangesjlage |
| aangekleed |
gesjteveld |
| aangeleerd krijgen in opvoeding |
mètkriege |
| aangenaam warm (v.h. weer) |
zomig |
| aangeschoten (licht dronken) |
aangesjote, teut |
| aangewezen (de ... persoon) |
effeste, eigeste, → eveste |
| aangezicht |
aangeziech, aansjien, bakkes |
| aangezien |
aangezeen, → umdat, → umtot |
| aangifte doen |
aangeve |
| aangifte (verraderlijk … doen tegen een persoon bij een instantie) |
→ euverbreve |
| aanhalen (liefkozen) |
aanhole, doedele, knoetsje, → teutele |
| aanhang |
aanhank |
| aanhanger |
aanhenger |
| aanhangwagen |
→ aanhangwage(l), aanhenger |
| aanhankelijk |
aanhenkelek |
| aanhitsen |
→ sjtiechele |
| aanhitsen tegen (hond tegen mens) |
aanzètte, kiessje |
| aanhoudend |
→ ummer(toe) |
| aankaarten (bij kaartspel) |
aansjpele |
| aankijken |
→ aankieke, → aanzeen |
| aanklagen |
→ euverbreve |
| aanklampen (in ‘t voorbijgaan) |
aansjete |
| aankleden |
aandoon, aankleije |
| aankleden (zich slordig, smakeloos, weinig modieus …) |
→ aanpungele |
| aankleding (ruwe, grove, smakeloze ...) |
boerekèrmes |
| aankloppen (na het lijmen) |
biekloppe |
| aankondigen |
→ aankóndige |
| aankondigen (noodslachting ... d.m.v. bellen) |
→ oetbelle |
| aankondiging |
→ advertensie, → annaos |
| aanleg hebbend tot ruziën |
→ ensjeltig |
| aanleg (talent) |
aanlèğ, gaaf |
| aanlengen (vloeistof) |
→ aanlenge, duipe |
| aanleren |
biebringe |
| aanleveren |
belevere |
| aanlokken |
aantrèkke |
| aanloop hebben (bedrijf/onderneming) |
good loupe |
| aanloop (veelvuldig bezoek) |
→ aangank, aanluip |
| aanloopproblemen |
kingerkrenkde |
| aanmanen |
mane, rappelere |
| aanmatigen |
→ permetere |
| aanmatigend |
→ vrech |
| aanmelden |
aandene, melle |
| aanmelden (... voor het ondergaan van een vrijheidsstraf) wk. |
ingeve |
| aanmerkingen (herhaaldelijk ... maken) |
kotse |
| aanmodderen |
→ brağğele, helle |
| aannaaien (bv. knoop) |
aanniè, aanzètte |
| aannemelijk (geloofwaardig) |
→ aannummelek, geluifwaerdig |
| aannemen (veronderstellen) |
→ veróndersjtèlle |
| aanpakken |
aanpakke, handele, optrae |
| aanpassen wk. |
beröste, sjiekke, veuge |
| aanpassen (gewennen) |
→ are |
| aanplakbiljet |
→ affiesj, → plekaat, → raambieljèt |
| aanplant |
plantaasj |
| aanpoten |
→ morkse |
| aanpraten |
aansjmere |
| aanprijzen, aanraden |
→ rikkemendere |
| aanraken |
aankómme, bereure |
| aanraken (licht ...) |
tieppe, toesjere |
| aanranden |
aanpakke, aanranne, attekere |
| aanrecht |
aanrèk |
| aanreiken |
aangeve, geve, lange |
| aanrijden |
aanrieje, aanvare |
| aanroeren (ter sprake brengen) |
→ reppe |
| aanrommelen |
→ brağğele, helle |
| aanschaffen |
aansjaffe |
| aanschouwer |
kieker |
| aanschuiven (aan tafel voor maaltijd) |
biesjuve |
| aanslaan (vat bier) |
→ aanhouwe, → aansjloon, ophouwe |
| aanslag (bedekt met een .../ waas) |
bezjwaamp |
| aanslag (condens) |
→ aansjlaag, → gaam, kóndens, zjwaam |
| aanslag v.d. personele belasting |
umsjlaag |
| aansnijden (te berde brengen) |
aankaarte |
| aanspelen (aantodderen) |
→ aanpungele |
| aansporen |
mane |
| aansporing om (paard) tot vertrek te manen |
jöh |
| aanspraak |
rech |
| aansprakelijk |
aansjpraokelek |
| aanstaan (bevallen) |
aansjpreke, aansjtoon, akseptere, bevalle, gedeend zin, naze, proeme |
| aanstaand(e) (eerstkomend(e)) |
→ aansjtaonde, kómmend |
| aanstalten (i.s.m. maken) |
→ aansjtalte, apprensje |
| aanstampen (van aarde) |
aansjtoate, → aantrae |
| aanstellen (druk maken) |
→ oprege |
| aanstellen (fier ...) wk. |
→ kroppe, sjtroeve |
| aansteller |
→ aansjtèller |
| aanstellerig persoon |
sjendaal |
| aanstellerij |
→ aansjtèlleriej, kemedie |
| aanstevenen (met grote passen naderen) |
aansjtevele |
| aanstoken (ophitsen) |
→ sjtiechele |
| aanstonds |
→ dalek, sjnak, zoa |
| aanstoot |
aansjtoat, → ergernis, sjangering |
| aanstootgevend beledigen |
→ sjokkenere |
| aanstoten (toosten) |
→ knoetse |
| aantal |
deil |
| aantal (behoorlijk ...) |
→ bende, rizjement |
| aantasting van hout (zwarte vlekken) door weersinvloeden |
sjpint |
| aantekening houden d.m.v. streepjes (turven) |
aansjräöme |
| aantodderen |
→ aanpungele |
| aantonen |
aantuine, bewieze |
| aantrekkelijke, knappe jonge vrouw |
sjpetter, → sjtoat, → sjtök |
| aantrekken (kleding) |
aandoon, aansjtruipe |
| aantrekken (opvallend, vreemd schoeisel …) |
aansjtevele |
| aantrekken (opvallende, vreemde kleding …, of vlug iets van kleding ...) |
→ aanpungele |
| aanvaarden |
akseptere |
| aanvallen |
→ aanvalle, attekere |
| aanvang |
aanvank, → aanzat, → aanzèt, → begin, inzat |
| aanvangen |
aanvange, → beginne, opzètte, sjtarte |
| aanvankelijk |
→ aanvankelek, ièrsj |
| aanvechten |
besjtrieje |
| aanvegen (schoonvegen met bezem) |
besseme, kere |
| aanvoeren |
aanveure |
| aanvraag (ʼn ... indienen) |
postele |
| aanvullen |
biedoon, kómpletere |
| aanwakkeren (aansporen) |
→ sjtiechele |
| aanwakkeren (vuur) |
aanbloze |
| aanwenden |
gebruke |
| aanwennen |
→ aangewinne, → aanwinne |
| aanwensel |
→ gewinde |
| aanwezig |
prezent |
| aanwezig zijn bij |
biewone |
| aanzet (eerste verschijnsel) |
aansjtoat |
| aanzet (initiatief) |
→ aanzat, → aanzèt, inzat |
| aanzetten tot |
aanzètte, → movere, priekkele |
| aanzicht |
aanzeen, geziech |
| aanzien ww. |
→ aankieke, → aanzeen |
| aanzien (achting) |
aanzeen, beteikenis, II ièr |
| aanzien (in ...) |
aangezeen |
| aanzien (... voor, verdenken van) |
aanzeen (... veur), versjliete (... veur) |
| aanzienlijk |
→ gewiechtig, leppig, respektabel, → II veurnaam |
| aar (koren...) |
aor |
| aard... |
aerd... |
| aard (wezen) |
weze |
| aardappel |
eerappel |
| aardappel (bloemige ... van vroeg ras) |
ièrsjteling |
| aardappel (kapot gekookte, bloemige ...) |
aafkooksel |
| aardappel-rundvleessalade |
kouwsjotel |
| aardappels (brij van verkookte ...) |
matsj |
| aardappel(s) (gepofte ...) |
→ poef-eerappele, zjwelmenneke |
| aardappels (los en kruimig van ...) |
blomig |
| aardappeltje (gepoft, in de schil gekookt ...) |
zjwelmenneke |
| aardbei |
→ èlber, → ilber |
| aarde (grond als massa) |
aerd, drek, → grónd |
| aarde met water doordrenken |
sjlempe |
| aarde (op natuurlijke wijze losgeraakte ...) |
geröl |
| aarde (vloer van voorportaal (vaak onbetegeld), voorhuis) |
aere |
| aarde (wereld) |
→ aerd, → waereld, → welt |
| aardedonker |
→ peekduuster, sjtiekkeduuster |
| aardeinde v.e. boomstam |
vot |
| aarden (gewennen) |
→ are, winne |
| aarden kruik |
gruul |
| aarden naar (de aard hebben van) |
trèkke (... nao) |
| aarden pot |
aerdpot, baar |
| aarden vaatwerk |
döppe |
| aardig van uiterlijk van vrouw of meisje |
huubsj |
| aardlaag (hard) |
helle |
| aardmannetje |
→ aerdmenneke, → auvermenneke, → kebouter |
| aardnootje |
apeneutsje |
| aardrijkskunde |
aadrekskunde |
| aardworm |
→ perink |
| aarsgat |
→ aasjlook, votlook |
| aartsdeugniet |
batteraaf, → däögeneet |
| aas (bij kaartspel) |
aos |
| aat (oot) |
vluughaver |
| abattoir |
sjlachhoes |
| abces (zwellingsdruk in een gezwel of ...) |
zjwol |
| abeel |
belboum |
| abrikoos |
appelekouw |
| absint-alsem |
ruuksel |
| absolutie (van zonden in de biecht) r.-k. |
→ abselusie |
| absoluut (stellig) |
→ persee, I wies |
| absorberen |
opsoppe |
| absoute r.-k. |
absoet |
| academie |
akkedemie |
| accelereren |
optrèkke |
| accent (nadruk) |
aksent, klemtoan, → naodrök |
| accent (tongval) |
aksent, → tóngval |
| accentueren |
aksentewere |
| accepteren (aanstaan, bevallen) |
aansjpreke, aansjtoon, akseptere, bevalle, gedeend zin, naze, proeme |
| accijns op de in groeve gedolven mergelblokken |
bergsjtuver |
| accordeon |
→ kwetsjbuul, → moneka, → trèkzak |
| accuratesse |
genauwigheid |
| achjee |
→ och-doe-lieber |
| acht |
ach |
| acht (in ... nemen voor) |
heuje veur |
| acht slaan op |
→ boezjere, → gebière, → hemme |
| acht (van of in ... soorten; “achtsoortig”) |
achderlei |
| achtbaar |
respektabel |
| achten ww. |
achte, ekstemere, ière |
| achten (met zʼn ...) |
agge (mèt hun/oes/uuch ...) |
| achter elkaar |
achterein |
| achteraf verwijten |
naowieze |
| achterbaks (achter de rug) |
achterröğs |
| achterbakse, grove man |
binnebièr |
| achterdocht |
natigheid |
| achtereenvolgens |
veurdevoots |
| achteren (naar ... kijken) |
umkieke |
| achtererf (verhard) |
achteroet |
| achtergelaten |
I verlaote |
| achtergrond (op de ... blijven) (zich verstoppen) |
voerthoute (ziech ...) |
| achterhouden (verdonkeremanen) |
→ rapsjtokke, → verduustere, I vertoesje |
| achterkant |
→ achterziej |
| achterkeuken |
→ achterkeuke |
| achterlijk |
→ achterlek, → echterlek |
| achterlopen van uurwerk |
naogoon, → naoloupe |
| achternagaan |
naogoon, naokómme, naoziette |
| achterom |
→ achterum |
| achterpaard |
boumpeerd |
| achterspeler |
bek |
| achterste (achterwerk) |
→ vot |
| achterste (laatste) |
ech(t)ersjte |
| achterstel |
→ achtersjtèl |
| achteruit (achterwaarts) |
→ achteroet, retoer, truuğ, truuğğersj |
| achteruit parkeren |
insjteke |
| achteruitgaan van gezondheid van personen of de werking van apparaten |
naolaote |
| achtervolgen |
naogoon, naokómme, naoziette |
| achterwaarts |
→ achteroet, retoer, truuğ, truuğğersj |
| ‘achterwaarts’commando voor paard (met wagen) |
truuğ-op-juu(j) |
| achterwerk |
→ vot |
| achterwerk (dik ... v.e. vrouw) |
paersjvot |
| achterwerk (man die de vrouwen graag op hun ... mept) |
vottekletsjer |
| achterwerk (vrouw met dik ...) |
paersjvot |
| achting |
aanzeen, beteikenis, II ièr, ièrbied, respek |
| achtsoortig |
achderlei |
| achttien |
achtièn |
| acoliet |
akkeliet |
| acquisiteur |
→ akwizitäör, sjtoepjee |
| acrobaat |
akkerbaat |
| acteur |
aktäör |
| actie |
aksie |
| actief |
bedrievig |
| actrice |
aktries |
| adem |
→ aom, → aosem |
| adem benemen |
aafsjnieje |
| adem (buiten ...) |
amechtig, → dempig, → kort |
| adem (happen naar ...) |
sjnakke, → sjnappe |
| adem (op ... komen) |
biekómme |
| ademen |
→ aome, → aoseme |
| ader |
→ aor |
| aderlating |
vlumsjlaag |
| adieu |
adiè |
| adjunct |
adjunk |
| advertentie |
→ advertensie, → annaos |
| advies |
raod |
| adviseren (aanraden) |
→ rikkemendere |
| adviseur |
→ advizäör, → raodgever |
| advocaat (glaasje) |
advekaetsje |
| advocaat (pleitbezorger) |
→ advekaat, → verdeidiger |
| af(-) |
aaf(-) |
| af en toe |
→ avventoe |
| af-, op- en overstapje in omheining van weilanden |
sjtegel |
| afbakenen met palen |
aafpaole |
| afbeelding |
print |
| afbeeldingen (van ... voorzien) |
illestrere |
| afbeulen |
→ morkse |
| afbiezen |
aafbieze |
| afblazen |
→ aafbloze, → aaflasje |
| afbraak |
→ aafbraok, sjloop |
| afbreken (bv. dorre boomtak) |
aafknappe |
| afdak boven put |
pöthuuske |
| afdak, schuurtje of gebouwtje achter woning |
→ boet, pannesjop, → sjop |
| afdalen |
aafkómme |
| afdelingsopzichter in de mijn |
daagsjtieger |
| afdenderen |
aafroebbele |
| afdingen |
→ aafpingele, marsjendere |
| afdonderen |
aafroebbele |
| afdrogen |
druège |
| afdrogen (de rug) |
aafroebbele |
| afdruipen (afnokken) |
→ aafdampe |
| affaire |
affaer |
| affiche |
→ affiesj, → plekaat, → raambieljèt |
| afgaan (eerloos) |
aafbranne |
| afgang (blamage) |
→ aafgank, → blamaasj, → sjan, sjendaal |
| afgehandeld (zaak) |
bekeke |
| afgekapt stuk baksteen |
klatsjoar |
| afgelasten |
→ aafbloze, → aaflasje |
| afgeleefd |
→ aafgelaef |
| afgeleefd (v.e. persoon) |
→ aafgelaef, → aafgemeld, → keduuk, → oetgekaart, → oetgeranzjeerd, verlepsj |
| afgelegen |
achteraaf, → boetenaaf, boetenoet |
| afgelopen (gedaan) |
→ aafgeloupe, → gedoon, I sjloes |
| afgelopen (jongstleden) |
→ verlae |
| afgemaaid (stoppels van ... graan, doorgroeid met onkruid) |
II puim(e) |
| afgemat |
→ bekaaf |
| afgepast |
gepas |
| afgepeigerd |
→ bekaaf |
| afgeschoren schapenvacht |
geruif |
| afgeschreven (op ʼn zijspoor geraakt) |
→ oetgekaart, → oetgeranzjeerd |
| afgesloten |
toew |
| afgesneden staart |
→ sjtoepsjtart, → sjtoets |
| afgetrapte sloffen of schoenen |
latsje |
| afgewennen |
→ aafgewinne, aafwinne |
| afgieten van kookwater (aardappelen) |
→ aaflaote, aafsjödde |
| afglijden |
aafroetsje |
| afglijder |
sjamp |
| afgrond |
aafgrónd, → ravien |
| afgunst |
→ aafguns |
| afgunst (bittere ...) |
nied |
| afgunst opwekken |
kiessje |
| afgunstig |
→ aafgunstig, → nao-ievertig, → II sjloes |
| afhakken |
hiekke |
| afhandelen (met handschudden/klappen bv. op veemarkt) |
aafklatsje |
| afhandelen ( van een onderwerp) |
aafdoon, aafwiekkele |
| afhandig maken (listig ...) |
→ aafloekse |
| afhangende draad van een boordsel |
fra(a)njel |
| afhankelijk |
→ aafhankelek |
| afhankelijk zijn |
aafhange |
| afharken (na het maaien het veld ...) |
I puime |
| afijzen |
aafieze |
| afjakkeren |
→ aafjakkere |
| afkeer |
→ pes, sjörf |
| afketsen (verwerpen van voorstel) |
→ aafketsje, → aafsjampe |
| afketser (bilartspel, schietsport) |
→ aafketsjer, → sjampsjeut |
| afkeurenswaardig |
verwerpelek |
| afkijken |
→ aafkieke, → sjpieke |
| afknellen |
aafpietsje |
| afknijpen (met nijptang) |
aafpietsje |
| afknippen v.e. verkoolde kaarsenpit |
sjmoeğğe |
| afkoelen (plotseling laten ...) |
versjriekke |
| afkomen op |
aafkómme, naodere, vernaodere |
| afkomst |
→ aafkóms |
| afkomstig uit |
gebeurtig (van ...) |
| afkondigen |
→ aafkóndige, oetrope, → proklemere |
| afkopen |
→ aafkoupe |
| afkrabben |
aafkretse, → aafsjrabbe |
| afkraken |
aafkemme, → aafmake |
| afleiden |
aafkómme, aafleije |
| afliegen |
→ aaflege, aafsjtrieje, besjtrieje, → óntkinne, prottestere |
| aflikken (meisje dat veel met jongens is omgegaan) |
aafknage |
| afloop |
aafloup, ing, kómaaf, oet-ing, → sjlot |
| aflopen (bv. de buurt) |
aafsjtruipe |
| aflossing (estafette) |
wiessel |
| afluizen |
→ aafloekse |
| afmaken (gruwelijk vermoorden) |
massekrere |
| afmatten |
→ aafjakkere |
| afmattend (loom makend) |
drökkend |
| afmeren (schip) |
aanlèğğe |
| afmeting |
maot |
| afnemen |
mindere |
| afnemen (langzamerhand in sterkte ...) |
sjliete |
| afnokken |
→ aafdampe |
| afpassen (meten) |
aaftrae |
| afpeigeren |
→ aafjakkere |
| afperser |
sjantäör |
| afplakken, afpleisteren |
→ aafplekke |
| afpraten |
aafkalle, → aafsjpreke |
| afraffelen, aframmelen (afraffelen ) |
→ aafraffele |
| aframmelen (pak slaag geven) |
→ verknauwele |
| aframmeling |
sjmağğe, → zjwens |
| afranselen |
→ verknauwele |
| afrasteren |
aafmake |
| afreageren op |
kure aan |
| afreis |
vertrèk |
| africhten |
aafriechte, aekstere, bendige, → dressere, temme |
| afrikaantje |
afrikäönsje |
| afroffelen |
→ aafraffele |
| afromen (melk) |
aaflaote, doordriè, roume |
| afronden |
aafrónne |
| afrossen |
→ verknauwele |
| afrit |
aafsjlaag |
| afrukken |
→ aafriete, → aafroetse |
| afschampen |
→ aafketsje, → aafsjampe |
| afschaven |
fraeze |
| afschepen |
aafpoejere, aafsjepe |
| afschilferen |
→ aafsjilvere, bladdere, → sjielfere |
| afschrabben, afschrapen |
aafkretse, → aafsjrabbe |
| afschrift |
doorsjlaag |
| afschuimen |
aafsjoeme |
| afschuimen (van soep) |
aafsjume |
| afslaan (van bieten de bladerkop …) |
aafköppe |
| afslager |
aafsjlaeger |
| afsloven |
aafjakkere, aafkniepe, aafrakkere |
| afsluiting fig. |
aafloup, ing, kómaaf, oet-ing, → sjlot |
| afsluiting op fles of vat |
sjtop |
| afsnauwen |
→ aafsjnuitse, aafvange, biete |
| afsoppen |
aafzeipe |
| afspreken |
aafkalle, → aafsjpreke |
| afstammeling(en) |
naokómmeling, → naozaote |
| afstammen |
aafkómme, (aaf)sjtamme, sjtamme |
| afstamming |
→ aafkóms |
| afstemmen |
kortsjlete |
| afstoffen (licht ... met kwast of plumeau) |
aafkwiespele |
| afstotelijk |
aafsjtuètelek |
| afstuiten |
ketsje |
| aftakeling |
retoer |
| aftands |
aafsjtendig, → oetgelaef |
| aftands kledingstuk/voorwerp |
→ hoddel |
| aftobben (zich uitputten door zware arbeid) |
→ morkse |
| aftrappen (bij straatvoetbal met geschoeide voet afpassen voor 1e keus bij ploegsamenstelling) |
aaftrappe |
| aftrappen bij voetbal |
→ aaftrappe, → sentere |
| aftrekken (masturberen) |
→ aaftrèkke |
| aftroeven |
aaftroeve, II euvertroeve, knautse |
| aftroggelen |
→ aafloekse |
| afvaardiging |
dippetasie |
| afvalbak |
→ drekbak |
| afvalfruit |
rebu |
| afvallen van bladeren of naalden van bomen |
ruzele |
| afval(schijven) bij het zagen van mergelblokken |
gringel |
| afvalschilfers (de ... (zemelen) bij het wannen van graan) |
sjpiek |
| afvoer |
aafveur |
| afvoer (open, natuurlijke ... van water) |
aaflaot |
| afvoer (openzuigen van sifon of ... na verstopping) |
foeppe |
| afvoergaatje (geboord ... in raamdorpel om condenswater naar buiten te geleiden) |
waternaas |
| afvoerkanaal |
göt |
| afvragen (overhoren) |
euverhuère |
| afvuren |
sjete |
| afwaarts |
→ aversj |
| afwachten |
beije |
| afwas |
sjpeul |
| afwassen |
aafsjpeule, → aafwesje, sjpeule |
| afwaswater |
→ sjotel(s)water, sjpeulwater |
| afwatering (zijp) |
ziep |
| afwegen (gewicht) |
aafwaoge |
| afwegen (voorstel) |
aafwaege |
| afwennen |
→ aafgewinne, aafwinne |
| afweren |
parere |
| afwezig zijn (ontbreken) |
→ faele |
| afwijken |
→ aafwieke, → versjille |
| afwijken in eigenschappen/hoedanigheden |
→ aafwieke, sjaele, → versjille |
| afwijzen (met een smoes) |
aafwumpele |
| afwisseling |
→ variasie |
| afzetten (bedonderen) |
→ bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| afzetten met palen |
aafpaole |
| afzetten met touw |
aafsjaore |
| afzichtelijk |
aafsjtuètelek |
| afzien van een mening of voornemen |
aafzjweite |
| afzonderen |
aafzóndere, aafzundere, izelere |
| afzonderlijk |
aafzónderlek, apaart |
| afzweren |
→ vervloke |
| agger (avegaar) |
aever |
| agitatie |
aggetaasje |
| agrement (versiersel) |
agrementsje |
| ah |
aoh |
| ai (uitroep) |
aj |
| air |
aer |
| akelig |
akelek |
| akelig mens |
→ ekel, taarpot |
| akkefietje |
kieksjozerie, sjeet, → tuiterluit |
| akker-einde waar niet geploegd kan worden |
→ oord-ing, → veulder |
| akkerland (hoofdeinde van een stuk ...) |
huidziej |
| akkermannetje (witte kwikstaart) |
akkermenneke, → kwieksjtertsje |
| akkers (grens tussen de ...) |
rein |
| akkerwinde |
berwing |
| akkoord |
→ einig, → eins, → inversjtange |
| aks |
→ aaksj, haaksj |
| akte |
ak |
| aktentas |
aktetesj |
| aktief |
bedrievig |
| al eeuwen lang |
alièwetig, alièwig |
| alcohol |
alkehol |
| alcoholhoudende drank |
wauwelwater |
| alcoholstokerij |
diesteleerderiej |
| aleer |
→ veuralièr |
| algemeen |
algemein, ginneraal |
| algemeen (in ‘t …) |
→ algaons |
| alla (komaan/vooruit) |
allè |
| alledaags |
aldaags |
| alledag (dagelijks) |
aldaag, → dageleks |
| allee (komaan/vooruit) |
allè |
| allee (laan) |
allei, → laan, lei |
| alleen (slechts) |
allein, → inkel, loeter |
| alleen (zonder gezelschap) |
allein |
| allegaartje |
alderdu(i)vel |
| allemaal |
→ allemaol, → allenej, I nej |
| allengs |
allenkelek, gaondeweg, → lanksemerhand, mèt-en-mèt, ónderhand, mèttertied |
| allerhande |
alderdu(i)vel, alderlei, väölderlei |
| Allerheiligen |
Allerhèllige |
| Allerheiligste (het ...) |
Ooshièr |
| allerijl (in ...) |
→ halseuverkop, → hölvertröl, → veerveutig |
| allerlei |
alderdu(i)vel, alderlei, väölderlei |
| Allerzielen |
Allerzièle |
| allerzijds |
allerziejds |
| alles |
al, alles |
| alles bij elkaar (kortom) |
→ al-mèt-al, → oeteindelek, → sómmesemares |
| allewijl |
→ allewiel, → huujtsendaags, → noe |
| allicht |
alliech, → natuurlek |
| Almachtige |
Almechtige, Sjöpper |
| almanak |
→ almenak, jaorbook |
| alom |
euveral |
| alpinopet |
→ alpinopatsj, → barèt |
| als voegw. (van vergelijking) |
wie |
| als (indien) |
des, → es, → went |
| als regel (doorgaans) |
aregel |
| alsem |
aels |
| alsjeblieft |
estebleef |
| alsof |
es-of |
| alstublieft |
estebleef |
| altaar |
→ altaor, → elter |
| altaardoek die voor het front van het altaar hangt (antependium) |
fróntaal |
| altijd (weer), altoos |
→ ummer(toe) |
| aluin |
aloen |
| aluminium |
alleminium |
| alvast |
alvas |
| alvermannetje |
→ aerdmenneke, → auvermenneke, → kebouter |
| alvorens |
→ veuralièr |
| alweer |
→ obbenuuj(ts) |
| amandelboterkoek (zoete ...) |
mizerabel |
| amateur (liefhebber) |
→ ammetäör, leefhöbber |
| ambacht |
→ ambach |
| ambitie |
→ ambisie, ièrzöch |
| ambt |
amp, → peziese |
| ambtenaar |
amtenaer |
| ambtenaar invoerrechten & accijnzen |
kemies |
| ambulance |
ambelaos |
| amen |
ame |
| amer |
aomer |
| amerij |
amelank, → handumdriè, ougenbliek, roef, vlook, wiesj |
| ammoniak |
ammenjak |
| ammunitie |
→ menuse |
| amper |
→ kremp |
| amputeren |
aafzètte |
| amuseren |
ammezere, → vermake |
| anderhalf |
→ anderhauf, → ónderhauf |
| andermaal |
→ obbenuuj(ts) |
| anders |
andersj |
| andijvie |
andieve |
| anemoon |
annemoan |
| angelus (derde …) |
aovendklok |
| angina |
kaelóntsjteking |
| angora |
→ geitehaor |
| angst |
→ sjtrank |
| angst (in ... zitten) |
kniepe (‘m ...), opzeen (... tege), → poepere (ziette te ...), vreze |
| angstaanjagend |
→ lièlek, → ónuiglek, rauw, sjoew |
| angstaanjagende, onverzorgde en bloeddorstige kerel |
→ griezel, → sjoewe, → werewouf |
| angsthaas |
→ bangesjietert |
| angstig |
→ bang |
| angstig van aard |
benkelek |
| angstkreet |
angssjrièf |
| anijs |
anies |
| animo |
lös |
| aniset(te)-likeur (glaasje …) |
anizètsje |
| anjelier, anjer |
groffiaot, junkerke |
| anker (inhoudsmaat) |
→ anker, → driettel |
| annexeren |
annekzere |
| annonce |
→ advertensie, → annaos |
| ansichtkaart |
anziech(s)kaart |
| antenne |
anten, veuler |
| antependium |
fróntaal |
| antiquair |
antikaer |
| antwoord |
besjeid |
| anus |
→ aasjlook, votlook |
| apart |
apaart, → opziechzelfsjtaond |
| apert |
ónmieskinbaar |
| apotheek |
→ appetièk |
| apotheker |
pillendrièr |
| apparaat |
→ apperaat, → toesjtèl |
| appel- en perensiroop |
→ boumsjpies |
| appel (gedroogde schijfjes ... of peer) |
ketsj |
| |
|
| appel (soort ...) |
sjaopsnaas |
| appelbeignet |
appelbenjee |
| appelbol |
krollemol |
| appelmoes |
→ appelmoos |
| appelmoesvulling (voor appelvla/ -taart) |
appelsjpies |
| appels (bak waarin de ... worden verbrijzeld voor de azijnbereiding) |
sjtoatkómp |
| appelsoort |
klumpke (Eijsdener .../ Grónsvelder ...) |
| appelsoort Eijsdener klompje |
→ käölemenneke, sjaopsnaas |
| appeltaart |
→ appeltoewsjlaag, → tartepóm |
| appelwijn |
sider |
| appetijt |
appetiet, → eetlös |
| applaudiseren |
klappe |
| apporteren |
appertere |
| april |
→ april |
| apropos |
apperpo |
| aquarium |
akwarium |
| arbeider |
wèrkman |
| arbeiderswoning |
koleniejshoes |
| arbeidzaam |
→ ieverig, niever(tig), → vlietig |
| arbiter |
sjeidsrechter |
| archief |
arsjief |
| architect |
arsjitek |
| aren (bosje/handvol gelezen (“gezeumerde”) ...) |
zang |
| aren lezen |
zeumere |
| argeloos |
poeppeloestig |
| argument |
bewies, grónd, gróndsjlaag, rae |
| argwaan |
natigheid |
| arm (behoeftig) |
erm, → ermelek, ermeudig, → sjamel, → sjièmelek |
| arm (lichaamsdeel) |
erm, → vlörk |
| arm maken |
→ aafloekse |
| arm van geest |
achterlek, dóm, → echterlek, ermeudig, → ónbenöllig, ónnuèzel, sjeel, sjtóm, sumpel |
| armelijk |
→ ermelek, ermeudig, → sjamel, → sjièmelek |
| armelijk, gebrekkig wonen |
hoezere |
| armenpot |
erme |
| armkorf |
→ ermskörf, hermskörf |
| armoede |
ermood |
| armoedig mens, simpel van geest |
ermedeijes |
| armoedig (schamel) |
erm, → ermelek, ermeudig, → sjamel, → sjièmelek |
| armoedig (versleten) |
→ aafgelaef, → fetuuj, → keduuk, → sjebbig |
| armoedige boel |
→ kalesmanes |
| armoedzaaier |
ermoodzièjer, kaaljakker |
| armvol |
köd, rizjement, → waatsj |
| armzalig |
→ erbermelek, → sjièmelek |
| armzalige vrouw |
troeffel |
| arresteren |
aanhoute |
| arseentrioxide (“arsenicum”) |
rattekroet |
| artiest (kunstenmaker, fraai figuur) |
→ grappemeker |
| as (spil) |
sjpil |
| as v.d. in de haard gestookte “klute” of “fómme” |
klutendrek |
| as (verbrandingsrest) |
esj |
| asem (adem) |
→ aom, → aosem |
| asfalt |
→ taar |
| asfalteren |
tare |
| asjeblieft |
estebleef |
| askruisje |
esjekruuske |
| aslade |
sjoot |
| asociaal |
→ asosjaal, → ordinaer |
| asperge |
asperzje |
| aspic |
zjeleij |
| assen v.d. in de haard gestookte “klute” of “fómme” |
klutendrek |
| assistentie |
biesjtand |
| astrant |
→ vrech |
| astronaut |
astrenaut |
| Aswoensdag r.-k. |
Esjelegoonsdeg |
| atelier |
→ atteljee, wèrkes |
| attaqueren |
→ aanvalle, attekere |
| au |
aj, auw |
| aubade |
sjtendsje |
| augurk |
kómkómmer |
| augustus |
→ auguustes, ougsmaond |
| auto |
luukswage(l), → oto |
| autobus (groepsvervoer) voor woon-werkvervoer van mijnwerkers |
koelbös |
| automatisch |
otomaties |
| autoped |
roller |
| avegaar |
aever |
| avond (elke ...) |
alaoves |
| avondmaaltijd |
aovendbroad |
| avondregen (bui die de hele avond zal duren) |
→ aovendrege |
| avonds (‘s ...) |
alaoves, ‘s aoves |
| avondschemering |
valaovend |
| avonturier |
gelökzeuker |
| avontuur |
avventuur |
| azen ww. |
→ sjpienze |
| azijn |
→ aetsje, → azien |
| azijnbereiding (bak waarin de appels worden verbrijzeld voor de ...) |
sjtoatkómp |
