v 0.9

 

WOORDENLIJST NEDERLANDS – VALLEKEBERGS

u  
u → II deer, d’r, geer, uuch
überhaupt (eigenlijk) → eigelek, → uberhaup(s)
überhaupt (helemaal) → gaaroet(s)
ui un
uienloof (het jonge ...) unnepiepke
uienschil → unnesjaal
uier → udder
uil uul
uilenbril → ulebril
uilskuiken (domoor) → äöf(ko), uulskuke
uit oet
uit elkaar → oeterein, → vanein
uit (het hinderlijk in- en ...lopen) gepoorts
uit (... op) → belös (... op)
uitbakken (bv. spek) → oetbakke, oetbrao
uitbannen banne
uitbannen (de duivel ...) oetdrieve
uitbater → zètbaas
uitbeelden oetbele
uitbellen (omroepen) → oetbelle
uitbloeden van geslacht vee/vlees → oetblowe, → versjterve
uitboren fraeze
uitbotten oetsjete, sjete
uitbraken laegsjpieje
uitbreiden oetbreije
uitbuilen (stof) bule
uitbuiten oetnötse
uitdagen → beprove
uitdagend gillen joechele
uitdelen versjpreije
uitdeling disterbusie
uitdijen zjwèlle
uitdossen optuge
uitdrukkelijk → persee, I wies
uitdrukking uting
uitdunnen dunne, oetdunne
uiteen → oeterein, → vanein
uiteengaan → oetereingoon, sjeije, → sjplietse
uiteinde (slot) aafloup, ing, kómaaf, oet-ing, → sjlot
uiteinde (stomp ...) sjtómp
uiteindelijk → al-mèt-al, → oeteindelek, → sómmesemares
uiten → oetlaote, ute
uiteraard oeteraard
uiterlijk aansjien, uterlek, I veurkómme
uiterst allemechtig, → boetegewoon, → ekstreem, kómsa, → oetzónderlek, utersj
uitgaan (stappen) → bambezjere
uitgaan van → veróndersjtèlle
uitgaansverbod (tijdstip van publiekelijk ...) aovendklok
uitgangspositie/-stelling sjtèlling
uitgeblust/afgeleefd (v.e. persoon) → aafgelaef, → aafgemeld, → keduuk, → oetgekaart, → oetgeranzjeerd, verlepsj
uitgeblust (uitgeput) hóndsmeug, → poem
uitgebraden spekje krepke
uitgebroken brok mergelsteen mergelknab
uitgedroogd, hard brood/deegwaar knasper
uitgehongerd oetgehungerd
uitgekiend bekeke, → sjlauw
uitgekiend persoon → sjlauwberger
uitgekookt (geslepen) II gaar, oetgehiek, → sjlauw
uitgekookt, geslepen persoon gewieksde, → I gare
uitgelaten waalmeudig
uitgelaten stoeien dölle
uitgelaten (wilde ...  meid) roezekater
uitgelatenheid → brads, →  breds
uitgeleefd aafsjtendig, → oetgelaef
uitgelengd aanhangsel/kledingstuk lemmel, → zemmel
uitgeput → bekaaf
uitgerekend die persoon eigeste (daen/die ...)
uitgerekt → lemmeltig, → oetgelemmeld
uitgeslapen (gewiekst) oetgehiek, → sjlauw
uitgestorven → doads, → oetgesjtorve
uitgeven (geld ... voor eten of drinken) vertere
uitgezonderd → behalve
uitglijden → oetglietsje, → oetroetsje, → oetsjievele, sjlieppe, sjuitere
uitglijder → mannäöver, miessjtap, → toervel
uitglij-situatie v.e. voertuig → sjliep, → sjlip
uitgooien (van snoepgoed) oetsjmiete
uithangteken aan herberg (bv. dennentak) → beerwösj, wösj
uitheems vraem
uithelpen biesjtoon, oethelpe
uithollen uithäöle
uithollen (van onder ...) → II óndergrave, → ónderhäöle
uithouden bolwèrke, doorbiete, doorzètte, oethoute, oetzinge, → paolhoute, volhoute
uithoudingsvermogen → kóndisie
uithuizige vrouw (die graag gaat stappen) → jats
uiting II bliek, teike, uting
uitjagen oetnèstele
uitkammen (bv. de buurt) aafsjtruipe
uitkepen → II kantele
uitkering aan werklozen sjteun
uitkering genieten trèkke
uitkijk ğoek
uitkijktoren → oetkiektore, → oetziechtore
uitkleden oetdoon
uitkloppen van aarde uit plantwortels oetrungele
uitknob(b)elen → oetvluè
uitkomen (van pas komen) treffe
uitkotsen laegsjpieje
uitkramen (eruitslaan) → droethouwe
uitlaat(pijp) → knalpiep, → oetlaot
uitleg besjeid
uitleggen (expliceren) → eksplikere, oetereinlèğğe, → oetlèğğe, → verdudeleke, verduutsje, verklaore
uitnodigen → nuè, → oetnuèdige
uitpuilen oetpule
uitpuilende (opengesperde, ... ogen (van verbazing)) klotsouge
uitpuren oetzuime
uitputten → aafjakkere
uitrafelend floezetig
uitreiken oetreike, → versjtrèkke
uitrekken (vaak van kleding) → lemmele, → lempe, lenge, oetrèkke
uitroep van verbazing/verwondering → Jözzes-Maria-Joazep
uitroken oetruike, → verdempe
uitruimen → oetkraome, → oetmèste, → oetrotte
uitrukken oetrökke
uitschampen oetsjampe, → oetsjete
uitschelden → oetsjelle, → oetsjoebbe, → oetsjtöbbe
uitschieten (onwillekeurig en onbedoeld afwijken) oetsjampe, → oetsjete
uitschot → krauw
uitslaan (vochtig worden van muren of levensmiddelen) → oetsjloon, → zjweite
uitslag → besjeid, oetsjlaag
uitsloven → morkse
uitsluiten (verjagen) versjtoate
uitsluitend (alleen) allein
uitsmeren besjtrieke
uitsmijter (muzikale ..., toegift) I toesj, → toemaot
uitsnuiten sjnoeve
uitsplitsen oetsjpliete
uitspoelen van wasgoed (in de Geul) oetzjwaddere
uitspoken → oetsjpoake
uitspruitsel → aafzètsel, sjeut, → sjtek
uitstaan (iemand of iets niet kunnen ...) luuchte (neet kinne zeen of ...), oetsjtoon
uitstaan (niets mee te maken willen hebben) sjaffe (nieks te ... wille höbbe)
uitstaande vandoon
uitstallen → oetsjtalle, → oetwinkele
uitstapje ekskurzie, oetsjtepke
uitstekende punt tump
uitstekende tak aan boom sjank
uitsterven (in de vergetelheid raken) fig. doadblowe
uitstraling glood
uitstrekken v.d. ledematen rèkke
uitstrijken besjtrieke, oetsjtrieke
uitstrijkje oetsjtriekske
uittanden → II kantele
uittellen besiefere, → oettèlle
uittrappen oetsjtampe, oettrappe
uitvaagsel → krauw
uitvaart begreffenis, → liekendeens, → oetvaart
uitvallen van haren → ruzele, → verhaore
uitvallen van veren  (vogels) → II moete, → ruzele
uitvaren (razen) → baljoene, mietere, oetvare, opsjpele, → raoze, → roeze, → sjelle
uitvegen → oetvaege, → oetwiesje, wiesje
uitvinden bedinke, oetvinge
uitvlooien → oetvluè
uitvoeren (exporteren) eksportere, oetveure
uitvoeren (tot stand brengen) oetriechte, verriechte
uitvoeren v.e. voorstelling opveure
uitvreten → oetsjpoake
uitwasemen oetzjweite
uitwerken (laten ...) oetviere
uitwerpselen → kak, → I poep, → sjiet, sjtrónt
uitwerpselen (met haarschimmel bedekte ...) wolknien
uitwerpselen v.e. kat kattendrek
uitwisseling II toesj
uitwissen → oetvaege, → oetwiesje, wiesje
uitzaaiing oetzièjing
uitzakken (vaak van kleding) → lemmele, → lempe, lenge, oetrèkke
uitzet oetzat
uitzetten door vochtopname → kwèlle, → zjwèlle
uitzetten van jonge planten sjtabele
uitzicht kiek, oetziech, ziech
uitzichttoren → oetkiektore, → oetziechtore
uitzieken oetviere
uitzien (er goed ...) uige
uitzien (... naar) → sjpienze, uige (... op)
uitzoeken oetpluze, oetzeuke
uitzonderen oethoute
uitzonderlijk allemechtig, → boetegewoon, → ekstreem, kómsa, → oetzónderlek, utersj
ukkepuk döppe, → poet
uniek → einigs, → inselek, → insigs
unster punger
urine pies, → zeik
urineren → kaanjele, → piesse, pinkele, → zeike
urinoir → piesbak, → pieswaar
uur oer