| z |
|
| zaad |
zaod |
| zaadbolletje van paardenbloem |
ploezebol |
| zaadgoed (zak/buidel waaruit het ... gestrooid wordt) |
zaodkleid |
| zaadkorrel (of pit) van (steen)vrucht |
→ knoep, koon |
| zaag |
zaeg |
| zaag (grote meubelmakers...) |
foerneerzaeg |
| zaag (hand...) |
foeksjwans |
| zaag (lange ... met handvat aan elk uiteinde) |
kortzaeg |
| zaagblad (plant) |
zaegeblaad |
| zaagbok |
houtsjraag, sjraag |
| zaagmeel, zaagsel |
→ zaegmael |
| zaagsnede in hout of mergel |
→ zaegesjneet |
| zaagtand |
zaegentand |
| zaagzettang |
zaegentrèkker |
| zaaien |
→ ziè |
| zaaigoed |
→ zaodgood |
| zaailijn |
lèğtouw |
| zaailing |
zièling |
| zaaizaad |
→ zaodgood |
| zaak (onderneming) |
→ kómmers(j) |
| zaakvoerder |
eksplwatant, → zètbaas |
| zacht |
zach |
| zacht en doortrokken van smaak (in de mond) |
zomig |
| zacht/fijn maken |
→ kwebsje, → kwètsje, → prattele |
| zacht (licht, soepel) |
II lies |
| zacht (mollig) |
I mol, poezel(t)ig |
| zacht t.g.v. bepaalde behandeling |
mörg |
| zacht (week) |
foak (overrijp van fruit), → kwebsj, → mörg, weik |
| zachtaardig |
→ leihertig |
| zachtboard |
zachbord |
| zachte zeep (merk Sunlight) |
zuunliechzeip |
| zachtjes aan |
allenkelek, gaondeweg, → lanksemerhand, mèt-en-mèt, ónderhand, mèttertied |
| zachtjes gaar laten koken |
pröttele, → zuètere |
| zachtmoedig |
→ leihertig |
| zadel |
→ zaal |
| zadelriem v.h. paard |
boekreem, help, → ónderhelp |
| zagen |
zaege |
| zagen (een boom vierkant tot balk ...) |
veersjale |
| zagen (in de lengte ...) |
sjèrpe |
| zagerij |
zaegeriej |
| zak (baal) |
I bal |
| zak (buidel) |
buul |
| zak (.../buidel waaruit het zaadgoed gestrooid wordt) |
zaodkleid |
| zak (in kledingstuk: broekzak enz.) |
tesj |
| zak (papieren of plastic ... om gebruikte papieren of plastic zakken in op te bergen voor hergebruik) |
tutetuut |
| zakdoek |
→ koetsjlómmel, → sjnoefsplak, tesjeplak, → zakdook |
| zakenman |
gesjefsman, zakeman |
| zakflesje (met jenever) |
boebbel |
| zakgeld |
tesjegeld |
| zakken voor examen |
flatsje |
| zakkengoed |
zakkesjtof |
| zakkenroller |
sjammetäör, tesjendeef |
| zakkenvuller |
→ klapluiper, krintepiekker(t) |
| zakknipmesje |
pennemetske |
| zaklamp, zaklantaarn |
→ pietsjlamp, → wiets |
| zakmes |
II kniep |
| zalf |
zauf |
| zalig |
fein |
| zalig (hemels) |
→ zalig, → zièlig |
| zaliger (overleden) |
→ zaliger, zièliger |
| zalven |
zauve |
| zang |
zank |
| zanger |
zenger |
| zanggezelschap |
→ zankgezèlsjap |
| zangkoor |
koar, → zangkoar, zank |
| zangtoon |
II wies |
| zaniken |
→ zeivere |
| zanikerd |
mäön, → zeiveraer |
| zappen (met afstandsbediening naar andere tv-kanalen schakelen) |
zeppe |
| zat (beu) |
→ kotsemeug, meug, mörg |
| zat (dronken) |
gela, → hagelevol, zaat |
| zat (zich ... drinken) |
bambezjere, volloupe (ziech laote ...) |
| zaterdags |
zaoterdes (ʼs ...) |
| zatlap |
→ zoeplap |
| zatlapperij |
zatigheid |
| zavelgrond |
→ foemelzand |
| ze |
het, ‘t (→ het) |
| zebedeus (sul) |
sibbedeijes, → uèm |
| zedelijk onfris |
zjweul |
| zedig |
→ fetsoenlek, ièrbaar, modes |
| zee |
ziè |
| zee-eend |
zaegbek |
| zeelt |
sjlei |
| zeemlap, zeemleer |
laerelap, → laplaer |
| zeep |
zeip |
| zeep (zachte, bruinige ...) |
greunzeip |
| zeep (zachte ...) (merk Sunlight) |
zuunliechzeip |
| zeeppennetje, zeeppil |
→ zeippinneke, → zètpil |
| zeepsop |
luèter, → söpke, → wesjwater, → zeipsop |
| zeepsopkloppertje om de restjes zeep te verwerken |
luèterklöpperke |
| zeepwater |
luèter, → söpke, → wesjwater, → zeipsop |
| zeer doen |
pietsje |
| zeer (in hoge mate) |
→ areigel, sjteerlek, zièr |
| zeer mager persoon |
sjpindleech |
| zeer slecht |
godverlaote |
| zeer voordelige zaak |
→ kuipke |
| zeer warm |
heit |
| zege |
euverwinning |
| zegen |
zege |
| zegenen |
wieje, zegene |
| zegevieren |
winne |
| zeggen |
zèğğe |
| zegje |
zèğske |
| zegswijze |
→ sjpreuk, zèğswies |
| zeiknat |
→ pratsjnaat |
| zeildoek |
→ gewesdook, → wasdook → zeildook |
| zeis |
zaesel |
| zeker |
allerdings, degelek, → persee, I wies |
| zeker niet |
vas |
| zeker wel |
ja jao, jowaal |
| zekering |
sjtop |
| zelden |
zelde |
| zelfbinder (stropdas) |
→ biend, → krevat, → sjlieps |
| zelfgenoegzaamheid |
aer |
| zelfingenomen |
gruètsj |
| zelfingenomenheid |
eigeleefde |
| zelfmoord plegen |
verdoon (ziech ...) |
| zelfs maar |
uberhaup(s) |
| zelfstandig |
zelfsjtendig |
| zelfvervaardigd |
eigegemaak |
| zelfverzekerd persoon |
pertenente |
| zemelen (de afvalschilfers (...) bij het wannen van graan) |
sjpiek |
| zemelen (zeveren) |
→ bezuètere |
| zenden |
sjiekke |
| zengen |
bläökere, sjnirke, → sjroeje |
| zenuw |
→ zenuw |
| zenuwen |
nerve, → zenewe |
| zeppelin |
zeppelien |
| zerk (doodkist) |
→ doadskies, → sjrien, → zerk |
| zerpzoet |
→ zeutzoer, → zoerzeut |
| zes |
zès |
| zessen (met zʼn ...) |
zèzze (mèt hun/oes/uuch ...) |
| zestal |
sekstèt |
| zestien |
→ zestièn |
| zestig |
sestig |
| zet (handeling) |
→ zat, → zèt |
| zetbaas |
→ zètbaas |
| zetel (houten leuningstoel met hoge rug) |
zedelaer |
| zetelen |
truène |
| zetpil |
→ zeippinneke, → zètpil |
| zetten |
zètte |
| zeug |
kreem |
| zeurderig (eentonig ... geluid van snaarinstrument) |
gejengel(s) |
| zeurderig (eentonig ... spelen op een snaarinstrument) |
jengele |
| zeuren |
→ bezuètere |
| zeuren over werkelijke of ingebeelde ziekte |
kweetsje |
| zeurend dwingend huilen |
→ zeivere |
| zeurend pijn doen |
piere |
| zeurkous |
→ zeiveraer |
| zeurpiet v. |
→ zauwel, zeiktrien, → zemp |
| zeven ww. |
→ filtere, I zeve, I zieje |
| zeven (cijfer) |
zeve |
| zevenblad (plant) |
kraopoat |
| zevenslaper (slaapkop) |
sjlaopkop, → zevesjläöper |
| zeventig |
sevetig |
| zever (kletspraat) |
→ bazel |
| zever (kwijl) |
→ sjliem, → sjloever, → zeiver |
| zeveraar |
→ zeiveraer |
| zeveren (flauwe praat verkopen) |
→ bezuètere, zeivere |
| zeveren (kwijlen) |
zeivere |
| zevert (vrouw die ...) |
→ zauwel, zeiktrien, → zemp |
| zich |
ziech |
| zicht |
kiek, ziech |
| zicht (veldgereedschap gelijkend op zeis) |
ziech |
| zichtbaar |
ğoek |
| zichzelf (in ... gekeerd, op ... staand) |
ziech (veur ...) |
| ziek |
krank |
| ziekelijk |
görg, krenkelek, sjlech |
| ziekelijk meisje |
kweetsj |
| ziekelijk vroom |
→ sjrupeleus |
| ziekelijke neiging |
zöch |
| ziekenboekje |
→ krankekaart, → ziekekaart |
| ziekenfonds |
→ ziekefónds |
| ziekenhuis |
gastes, → hospetaal, → ziekenhoes |
| ziekenkaart |
→ krankekaart, → ziekekaart |
| ziekte |
krenkde |
| ziekte (het werk verletten wegens ...) |
ziekviere |
| ziekte (staart... bij honden en katten) |
wouf |
| ziel |
geis, zièl |
| zielendokter/-knijper |
zièleknieper(t) |
| zien |
zeen |
| zien (laten ...) |
tuine |
| zier (snars) |
fliekker, II huij, vets |
| ziertje (zeer kleine hoeveelheid) |
→ bietsje, fietsjke, greuzel, vets |
| ziezo |
deh, dehdan |
| ziften (zeven) |
→ filtere, I zeve, I zieje |
| zigeuner |
→ seguiner |
| zij pers.vnw. |
het, ‘t (→ het), zie |
| zijde (kant) |
→ kant, ziej |
| zijden (hoge/zwarte ... hoed) |
→ hoagezieje |
| zijen |
→ filtere, I zeve, I zieje |
| zijgang in kerk of mergelgroeve |
ziejgank |
| zijgen |
→ filtere, I zeve, I zieje |
| zijg(schotel) |
→ ziej, → ziejbaar, → ziejsjotel |
| zijn bez.vnw. |
zie, zien |
| zijn ww. |
III zin |
| zijp (afwatering) |
ziep |
| zijpe(le)n |
→ siepele, → ziepe |
| zijspoor (op ʼn ... geraakt) |
→ oetgekaart, → oetgeranzjeerd |
| zijweg |
aafsjlaag |
| zilverkruid (ganzerik, krampkruid, potentilla) |
krampkroed |
| zin (animo) |
lös |
| zin hebbend |
→ loestig |
| zin hebbend in |
belös op |
| zinken |
I óndergoon |
| zinken (grote ... wasketel) |
→ tien, wesjtien |
| zinkput |
sjroebpöt |
| zinloze vertoning |
farsj, klöch |
| zins (van ... zijn) |
II veurhöbbe, → veurnummes (... zin), → zinnes (... zin) |
| zintuig |
zintuug |
| zitbank |
→ divan, kannepee, → zietbank |
| zitmeubel met steun voor de benen |
lieğsjtool, → sjeslóng |
| zit- of voetbankje (schabel) |
→ sjabel, → votebank |
| zitten |
ziette |
| zitten blijven op school |
plekke (blieve...) |
| zitten (gaan ...) |
zètte (ziech ...), → ziette (... goon) |
| zitvlak |
→ vot |
| zo |
zoa |
| zo een |
zoaʼn |
| zodra |
es, zoagauw |
| zoek (verdwenen) |
→ voert |
| zoeken |
zeuke |
| zoeken (iets met moeite bij elkaar ...) |
zeumere |
| zoeken (in boeken) |
naze |
| zoekraken |
kwietrake |
| zoel (v.h. weer, aangenaam warm) |
zomig |
| zoen |
→ muulke, poen, puutsjke |
| zoenen ww. |
→ poene, → puène |
| zoenen (veelvuldig) |
aafpuène |
| zoet |
zeut |
| zoete praatjes verkopen |
fiemele |
| zoetekauw |
→ sjloekbaer, zeute |
| zoetje |
suukkerke |
| zoetsappig persoon |
→ zeute, → zeuthout |
| zoetstof |
zeutsel |
| zoetzuur |
→ zeutzoer, → zoerzeut |
| zoëven |
noezjuus |
| zogen |
memme, noeke, zoge |
| zogenaamd |
zoagenaamp |
| zogoed als |
→ bienao |
| zojuist |
→ ièrsj, noezjuus, zjuus |
| zolder |
zölder |
| zolder boven dorsvloer |
euverdin |
| zoldering (houten balkenstelsel (...) boven dorsvloer ter bewaring van schoven) |
bejjersjhout |
| zoldering (losse ...) |
geleeg |
| zolderkamer |
mansard |
| zolderraampje |
zöldervinsterke |
| zolen (schoenen van nieuwe ... voorzien) |
→ bielappe, biesjoestere, lappe, → verzaole |
| zomen |
I zuime |
| zomerkermis |
brónkkèrmes, zomerkèrmes |
| zomers (ʼs ...) |
zomersj (ʼs ...) |
| zomerseizoen |
sezoen, zomersezoen |
| zomersering |
vlindersjtroek |
| zomp (moerassig/drassig land) |
→ brook, zómp |
| zon (brandende ...) |
breudzón |
| zoʼn |
zoaʼn |
| zondags |
zóndes (ʼs ...) |
| zondags kostuum met vest |
→ kostuum, móntoer |
| zonde |
zung |
| zonder |
es-mèt, zónder |
| zonder de verwachte eigenschap |
II douf |
| zonder gebreken |
gera |
| zonder geschenk |
laegerhengs |
| zonder orde/ tucht |
óngebendig |
| zonder reden |
óngegrónd |
| zonder stijfheid |
óngedwónge |
| zonder te selecteren |
veurdevoots |
| zonderling |
boetebeinsje |
| zonnescherm |
→ markies, parresol, → sjtaor, → zjallezie, → zónnesjerm |
| zooi (de hele ...) |
alderdu(i)vel |
| zoolleer |
laplaer |
| zoom |
zoum |
| zootje ongeregeld |
→ kómbermes, → verkesjtal, → zjweinesjtal |
| zorg(en) (narigheid) |
→ elend, leid, zörge |
| zorgvuldig opgestapelde hoop veldgewas (hooi, stro, graan e.d.) |
miet, → opper |
| zot (kwibus) |
→ flabbes, kwastelorem, kwibes |
| zotskolf |
septer |
| zotteklap |
→ bazel |
| zout bn. |
→ zout |
| zouten |
pekele |
| zowat |
zoaget |
| zozo |
lah-lah |
| zucht (zwak) |
→ I fiemel, → sjtokpaerdsje, tiek, zjwaak |
| zuchten |
zöchte |
| zuiden |
zude |
| Zuid-Limburgse bouwwijze waarbij een geraamte van balken en stijlen wordt opgevuld met vlechtwerk van takken en leem |
vakwerk |
| zuidoosten |
zuudoaste |
| zuigdoek |
noeğğelaer |
| zuigdot |
→ loel, loetsj |
| zuigen (door trekken van vacuüm, bv. met stofzuiger) |
zuge |
| zuigen (hoorbaar ...) |
lörke |
| zuigen (laten ...) |
zoge |
| zuigen (lurken, sabbelen) |
→ loetsje, lörke |
| zuigen met de mond |
→ loetsje, → zabbele, → zoeke |
| zuiger |
zuger |
| zuigsnoepje |
→ babbelaer |
| zuigspeen |
→ loel, loetsj |
| zuil |
pileer, zuul |
| (zuilen)gang langs gebouw |
→ galleriej, → gaonderiej |
| zuinig |
→ zunig |
| zuinig (bovenmatig ...) |
oetgesieferd |
| zuinig (overdreven ... zijn) |
→ knoeve, → potte, → wouve |
| zuipen |
→ zoepe |
| zuiplap, zuipschuit |
→ zoeplap |
| zuivel |
→ zuvel |
| zuiver (puur) |
baar, loeter, → zuver |
| zuiveren |
zuvere |
| zulk een |
zoaʼn |
| zullen |
zulle |
| zult |
huidvleisj |
| zuring (klaver...) |
→ hazekliè, → haze-serel, serel |
| zus |
zuuster |
| zus of zo |
kómsie-kómsa |
| zuur |
zoer |
| zuur (chagrijnig) |
→ haarwieletig |
| zuur worden van drank |
→ umgoon, → verzoere |
| zuurdeeg |
deisem |
| zuurdesem |
zoerdeig |
| zuurkool |
zoermoos |
| zuurkool in een vat (baar) stoppen ter rijping |
insjtoate |
| zuurkool (stenen pot om ... te bewaren) |
kappesbaar |
| zuurpruim |
→ knoteraer |
| zuurzoet |
→ zeutzoer, → zoerzeut |
| zwaai |
sjlinger |
| zwaaien |
→ winke, → zjwejje |
| zwaan |
zjwaan |
| zwaar |
zjwoar |
| zwaar (bruin) paard |
baj, → boerepeerd |
| zwaarbeladen |
kletvol |
| zwaarlijvig |
I diek, gezat, korpelent |
| zwaarmoedig |
zjwoarmeudig |
| zwaarte |
→ gewiech, → zjwuèrde |
| zwabber |
mops |
| zwabberen (zwalken) |
→ lavere, → sjeigele, → zjwalke |
| zwachtel |
→ bandaasj, → wingel, → zjwachtel |
| zwager |
sjoanbroor, → zjwaoger |
| zwagerin |
zjwegersje |
| zwak |
görg, → kleisper, zjwaak |
| zwak klein vogeltje (dat op melkschoteltje zit en daarop ook zijn behoefte doet) |
patièle-sjieterke |
| zwak (... ,uitgeblust v.e. persoon) |
→ aafgelaef, → aafgemeld, → keduuk, → oetgekaart, → oetgeranzjeerd, verlepsj |
| zwak (voorliefde) |
→ I fiemel, → sjtokpaerdsje, tiek, zjwaak |
| zwakheid |
→ zjwaakde |
| zwakke, kleine mens |
patièle-sjieterke |
| zwakkeling |
→ sjlapjanes |
| zwakte |
→ zjwaakde |
| zwakzinnig |
achterlek |
| zwalken(d lopen bij dronkenschap) |
→ lavere, → sjeigele, → zjwalke |
| zwaluw |
zjwalber |
| zwammen (kletsen) |
→ bazele |
| zwang (in ... zijnde) |
gebrukelek, zjwang (in ...) |
| zwanger zijn |
groatgoon |
| zwangerschap |
peziese, zjwangersjap |
| zwangerschap (lange ...) |
ezelsdrach |
| zware, logge vrouw |
→ kadderols, karrepeerd |
| zware nederlaag bij het voetbalspel |
tèt |
| zware sikkel |
hièp |
| zware, vette damp |
kwalm, → walm |
| zwart |
zjwart |
| zwart als pek |
→ kaolzjwart, peekzjwart |
| zwart geld uit illegale sfeer halen |
→ wiette, wietwesje |
| zwart paard |
moar |
| zwarte aalbes |
sint-janswiemer |
| zwarte lijster |
meelder(t) |
| zwarte man |
moar |
| zwartgeblakerde, bolvormige waterketel |
moar |
| zwartharig |
zjwarthäörig |
| zwartselen |
zjwertsele |
| zwavel |
solfer |
| zweefduik |
zjwaefduuk |
| zweefmolen |
→ kèttingkarresel, → sjlingerkarresel |
| zweem |
sjien |
| zweep |
→ geisel, sjmiek |
| zweep (klappen met de ...) |
klaatsje |
| zweepkoord |
sjmieksjnoor |
| zweeptol |
→ koekkerel, → sjmiektol |
| zweertje aan ooglid |
sjtruntsje, → waegesjeet, → war |
| zweet |
zjweit |
| zweihaak |
zjwejhaok |
| zwelgen (schransen) |
→ aankiele |
| zwellen |
zjwèlle |
| zwellen (doen ...) |
→ kwèlle, → zjwèlle |
| zwellen, krimpen of scheuren van hout of gesteente |
wèrke |
| zwellingsdruk in ʼn gezwel of abces |
zjwol |
| zwembad (kopje onder duwen in ...) |
soppe |
| zwemmen |
zjwumme |
| zwendel |
→ koeddel, koeddeleriej, miesjmasj, zjwiendel |
| zwendelen |
→ bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| zwengel |
→ sjlinger, zjwungel |
| zwenk |
zjwunk |
| zwenken |
zjwinke |
| zwepen |
sjmiekke |
| zweren |
zjwere |
| zwerfkei |
→ zjwerfsjtein |
| zwermen |
zjwerme |
| zwerven |
zjwerve |
| zweten |
zjweite |
| zwetsen |
zjwetse |
| zweven |
zjwaeve |
| zwichten |
aaflèğğe, ónderdoon, → zjwiechte |
| zwiepen |
zjwiepe |
| zwierbol |
→ bambezjäör, klengelaer |
| zwieren (pierewaaien) |
→ bambezjere |
| zwijgen |
zjwiege |
| zwijmelen |
zjwiemele |
| zwijn |
→ kuusj, → verke |
| zwijn(d)erij |
zjweineriej |
| zwijnenboel |
→ bièsteriej, rotzooj, → verkesjtal, zjweineriej, → zjweinesjtal |
| zwik (de hele ...) |
alderdu(i)vel |
| zwikje |
bedelskraom, → köd, → kómbermes |
| zwikken |
kwinkele, zjwiekke |
| Zwitserse huursoldaat |
zjweitser |
| zwoegen |
→ morkse |
| zwoeger |
wulert |
| zwoel (drukkend warm) |
→ breujetig, drökkend, zjweul |
| zwoerd |
zjwaarsj |
