odeklón \\\ [O/M] m stofn./soortn. reukwater, odeur, (etym. eau de cologne, (D: Kölsch Wasser 4711) syn. odäör
o \ v –1 het letterteken voor de korte klinker o in: tot, hok, bol, vos –2 het letterteken voor de lange klinker oo in: voot, krote, gezope
ó \ v het letterteken voor de korte klinker ó in: sjtóm, brón, lóng, sjtómp, mónd, jónk,
ö \ v het letterteken voor de korte klinker ö in: brölle, gölp, vösj, zök
oa \ v de lettertekencombinatie voor de stijgende tweeklank oa in: ‘n groate roa sjroapsdoas
oapere zw.ww helpen van de metselaar, opperen
oaperknech m opperman, handlanger v.d. metselaar; syn. oaperman
oar v (oare-uèrke) oor –1 gehoororgaan –2 ringvormig handvat aan vaatwerk
oar۰arts \ \ [M/J] m oorarts syn: k.n.o.-arts; [O]: oarendokter; ...bel \ v oorbel; ...döpke \ vkw oordopje; ...kleppe \ mv oorkleppen; syn.oarwermersj; ...kónde \ v oorkonde; ...lel \ v oorlel ; ...merk ~∂ o oormerk bij vee
oar-oet \ lk~ bw gedeisd, buiten bereik, buiten schot (alleen i.s.m. ziech ... houte) (Th.D: speelterm))
oar۰óntsjteking \ \~ v oorontsteking; ...pien lk\ v oorpijn; ...rink ~ m oorring; ...sjmeer ~ m oorsmeer;
oarsjprunkelek \ ~ bn.bw oorspronkelijk
oar۰verdouvend \ \\ bn oorverdovend; ...vieg lk\ [J] oorvijg syn. watsj; ...wörm ~∂ m oorworm, oorwurm
oarzaak \ ~ v oorzaak
oasgenger m oostganger (ook:oosgenger)
oaste o oosten (windrichting)
oasterlengde v oosterlengte
oastewind \ ~ m oostenwind
oats \ bw ooit; syn: ins, eimaol
obbaan (op-aan) -1 vz naar toe, in de richting van, syn. haer, heen): woa geis doe obbaan? -2 bw op aan: dao kinste van obbaan
obbein \~ (op-ein) –1 bw opeen, op elkaar –2
voorvoegsel in scheidbaar samengestelde werkwoorden: ...huipe, ...lèğğe, ...lieğğe, ...zètte, ...ziette
obbeinaan (op-ein-aan) \~~ bw naar elkaar toe: die gebreursj trèkke ummer obbeinaan
obbelegaasje \\\ ~ [O] v verplichting, obligatie (Fr. / Th.D)
obbenthout \\~ o (g.mv) oponthoud
obbenuuj(ts) \\lk\ bw opnieuw; [J: opnuuj]; syn: (al)wir, andermaol, euvernuujts (overnieuw) (contam. v. euverdoon en opnuuj doon)
obbenziej \\ kk\ [O/M] bw opzij, aan de kant: gank ins obbenziej; [J]: opziej; [O: aan ’n ziej]
obbersj \\ bw omhoog, naar boven; (t.o.v. aversj)
obbins \\ [J] bw opeens, eensklaps, plotseling; syn. inins; [O/M: ónderins]
o-bein \\ mv o-benen
ober \ m (obersj-euberke) ober, (eerste) kelner
obsjtenaat: \\\ bn.bw obstinaat, weerspannig, halsstarrig, hardnekkig
och-doe-lieber \ kk~ lk\ tsw here-m’n-tijd, líeve hemel, achjee, jeetje-mina; (uitroep van ontzetting, schrik, verbazing); syn: ...-...-jözzes; ...-...-juij
ocherm ∂ tsw ocharm (uitroep van medelijden)
odäör \\ m odeur, reuk, reukwater; syn. odeklón, rukes
odeklón \\\ [O/M] m stofn./soortn. reukwater, odeur, (etym. eau de cologne, (D: Kölsch Wasser 4711) syn. odäör
oe lk~ v de lettertekencombinatie voor de tweeklank oe in: (kk\) sjtoek, knoep; (lk\) bloes, ploeze; (lk~) moes, toeke
oefene kk\ zw.ww oefenen
oe-juij ~ \ tsw oei-oei, (kindertaal: vermanend)
oer lk\ v (oere lk~ - uurke kk\) uur, tijdspanne v. 60 minuten
oereloan lk~ \ m uurloon
oer۰miensj lk\ \ m oermens; ...sjterk ~∂ bn.bw oersterk; ...tied m lk~m oertijd
oerwerk lk\ ~∂ uurwerk
oes kk\ -1 pers.vnw (obj.vorm v.d. 1e.pers.mv.) ons: hae haet oes neet gezeen -2 wk.vnw.ons: veer höbbe oes verdaold.
oet lk~ I vz: uit: hae veel oet ’n vinster; dat ies oet d’n tied; II bw: -1 naar buiten: hae kump neet miè de deur oet; -2 voorbij: hae haet ’t oet; -3 afgelopen: de sjoal ies oet –4 aan de hand: dao waor get oet
oet-aan lk~ ~ bw uit-aan, term bij kaartspel "koajónge"
oetaome lk~ \ zw.ww uitademen
oetbakke lk~ \ zw.ww uitbakken syn. oetbrao (b.v. v. sjpek
oetbal lk~ ~ m uitbal
oetbarsjte lk~ \ zw.ww uitbarsten
oetbater lk~ \ m uitbater, exploitant syn. → zètbaas
oetbeine lk~ \ zw.ww uitbenen
oetbele lk~ \ zw.ww uitbeelden, in beeld voorstellen
oetbelle [O] lk~ \ zw.ww uitbellen; [M/J: umrope] –1 omroepen: iech houw diech wille laote oetbelle -2 (noodslachting) aankondigen d.m.v. bellen
oetbetale lk~ \ zw.ww uitbetalen
oetbiete lk~ lk~ st.ww uitbijten
oetblowe lk~ \\ zw.ww uitbloeden van geslacht vee/vlees →versjterve
oetbloze lk~ ~* onr.ww uitblazen
oetboew lk~ lk~ m uitbouw
oetbrander lk~ \ [M/J] m uitbrander, reprimande
oetbrao lk~ \ zw.ww uitbraden, uitbakken
oetbreije lk~ \ zw.ww uitbreiden
oetbreke lk~ ~* onr.st.ww uitbreken
oetbreuje lk~ \ zw.ww –1 (lett.) uitbroeden v.eieren -2 beramen
oetbringe lk~ ~ st.ww –1 uitbrengen v. boek –2 uitbrengen v.e nieuwtje –3 rondbrengen (op bestelling)
oetdage lk~ \ zw.ww uitdagen
oetdeile lk~ \ zw.ww uitdelen
oetdene lk~ \ zw.ww uitdienen, de diensttijd afmaken
oetdepe lk~ \ zw.ww uitdiepen, verdiepen, dieper maken
oetdinke lk~ ~ st.ww uitdenken
oetdoon lk~ ~ onr.st.ww –1 uitkleden –2 doven –3 rooien van veldvruchten
oetdrage lk~ ~ onr.st.ww uitdragen -1 naar buiten dragen -2 fig. rondvertellen -3 het voldragen v.e. zwangerschap
oetdriè lk~ \ -1 zw.ww uitdraaien –2 m uitdraai
oetdrieve lk~ \ st.ww uitdrijven –1 naar buiten drijven syn. verjage –2 (de duivel) uitbannen –3 na elke zwemslag zich laten uitdrijven
oetdrökke lk~ \ zw.ww uitdrukken
oetdruège lk~ \ zw.ww uitdrogen –1 aan de binnenzijde droogmaken –2 (i.s.m. ein ...) ’n oorvijg geven, syn: watsje –3 verdrogen van voedsel
oetdunne lk~ \ zw.ww uitdunnen.
oeteindelek lk~ \\ bw uiteindelijk, tenslotte syn. sómmesemares
oetentreure lk~ \ bw uitentreuren
oeteraard lk~ \ [J] bw uiteraard
oeterein lk~ ~ (ook oet-ein) bw uiteen, van elkaar, vaneen syn. vanein
oetereingoon lk~ ~ ~* onr.st.ww uiteengaan, scheiden; syn.sjplietse
oetereinhoute lk~ ~ ~ onr.st.ww uiteenhouden, kunnen onderscheiden;
oetereinlèğğe lk~ ~ \ st.ww uitleggen
oetereinzètte ~\~\ st.ww uiteenzetten
I oet-ete lk~ ~* onr.st.ww uiteten, leegeten: doe mós dienen teleur oet ete
II oet-ete lk~ ~* (alleen infin.) uiteten, buitenshuis eten: es mam verjäördaag haet, goon v’r ummer oet-ete
oetgaaf lk~ \ v (mv.oetgave) uitgave, editie
oetgank: lk~ ~ m (oetgeng-oetgengske) –1 uitgang –2 [O] kerkgang v. kraamvrouw om te worden ‘gezuiverd’ na de bevalling –3 stoma, kunstmatige anus t.b.v. ontlasting
oetgeblös lk~ \ bn uitgeblust, krachteloos
oetgeheld lk~ \ bn afgewerkt, niet meer in staat om verder te werken
oetgehiek lk~ kk\ bn krenterig, uitgeslapen, uitgekookt syn.oetgekook, oetgekiend
oetgehungerd lk~ ~ bn uitgehongerd
oetgekaart lk~ ~ bn afgeschreven, op ’n zijspoor geraakt; syn: oetgeranzjeerd
oetgekiend lk~ lk\ uitgekiend
oetgekook lk~ ~* bn uitgekookt; syn. oetgehiek, oetgekiend
oetgelaef lk~ \ bn uitgeleefd, haveloos, aftands, versleten syn. oetgewoond
oetgelaote lk~ \ bn uitgelaten, vrolijk opgewonden
oetgelemmeld lk~ ~ bn uitgerekt, syn. lemmeltig
oetgeleze lk~ ~* uitgelezen
oetgemergeld lk~ ~∂ bn –1 uitgemergeld (van bouwland) door tekort aan mergel (als meststof) niets meer opleverend –2 mager, ondervoed, krachteloos v. mens of dier
oetgeranzjeerd lk~\\\ bn op ’n zijspoor geraakt, afgeschreven, syn: oetgekaart
oetgesieferd lk~ lk~ bn uitgeplozen, berekend, bovenmatig zuinig
oetgesjlaope lk~ \ bn -1 uitgeslapen –2 slim syn. biedehand, gewieks
oetgesjtorve lk~ ~∂ bn uitgestorven, verlaten, syn. doads
oetgesjtreke lk~ ~ bn uitgestreken; dat haet ‘r miech vertèld mèt ’n oetgesjtreke geziech
oetgetèld lk~ \ bn uitgeteld –1 uitgeput, doodmoe –2 uitgeteld v. zwangerschap: zie ies oetgetèld, ze löp op ’t lètste
oetgevalle lk~ \ bn uitgevallen, ... van aard zijn: dae ies get lui oetgevalle
oetgeve lk~ ~* onr.st.ww uitgeven
oetgewoond lk~ ~→ oetgelaef
oetglietsje lk~ kk\ zw.ww uitglijden syn. oetroetsje, oetsjievele
oetgoon lk~ ~* onr.st.ww -1 uitgaan –2 stappen, op stap gaan –3 doven van lamp of kaars
oethange lk~ ~ onr.st.ww –1 uithangen –2 (onwetend voor anderen) ergens verblijven: woa höbs te oetgehange? –2 publiekelijk in ondertrouw gaan (het uithangen van de openbare bekendmaking ten gemeentehuize)
oethäöle lk~ \ zw.wwuithollen
oethelpe lk~ ~∂ onr.st.ww uithelpen; helpen bij tijdelijke nood
oethole lk~ ~* zw.ww -1 uithalen -2 leeghalen (v. vogelnestjes) -3 uitspoken: wat höb d’r noe wir oetgehaold - 4 eten op tafel zetten: hool neet te väöl oet!
oethook lk~ \ m (oetheuk-oetheukske) uithoek
oethoute lk~ ~ onr.st.ww –1 uithouden, volhouden -2 uitzonderen, erbuiten houden
oethuère lk~ \ st.ww uithoren, doorvragen
oethule lk~ lk~ zw.ww uithuilen syn.oetbrölle
oethungere lk~ ~ zw.ww uithongeren
oet-ing lk~ \ o uiteinde
oetkalle lk~ \ zw.ww uitpraten, misverstand of onenigheid pratend ophelderen
oetkieke lk~ ~ st.ww uitkijken
oetkiektore lk~ lk~ ~* m uitkijktoren; syn: oetziechtore
oetkièring lk~ \ v uitkering
oetknoebbele → oetvluè
oetkómme lk~ ~ onr.st.ww uitkomen
oetkóms lk~\ v (mv.oetkómste) uitkomst
oetkraome lk~ \ zw.ww –1 uitkramen, onzin uitslaan –2 uitruimen syn:→oetrotte
oetkretse lk~ \ zw.ww uitkrassen (b.v.in mergel)
oetlache lk~ \ zw.ww uitlachen
oetlaot lk~\ m (mv.oetlaote) uitlaat, syn:knalpiep
oetlaote lk~ \ onr.st.ww (laote) uitlaten –1 naar buiten laten gaan –2 uiten syn. ute
oetlaotgaas lk~ \\ m uitlaatgas
oetlèğğe lk~ \ st.ww uitleggen, syn: oetereinlèğğe
oetliejig lk~ \ [O] bn droefgeestig, neerslachtig: nao dat verlees zoot zie oetliejig veur ziech oet te kieke
oetluuchte lk~ \ zw.ww I uittillen: e breerke oetluuchte II bijlichten –1 [O] de gewijde kaars bij stervenden houden –2 de gieds in de berg haet die houtskoolteikening oetgeluuch
oetmake lk~ ~ zw.ww uitmaken –1 beëindigen v.(kaart)spel of verkering: zouw v’r dit pötsje nog oetmake? –2 doven: maak die keerts oet –3 betekenen: dat maak nieks oet
oetmaore lk~ \ zw.ww uitmoorden
oetmergele lk~ ~∂ zw.ww uitmergelen, de kracht onttrekken, vermageren
oetmèste lk~ \ zw.ww uitmesten syn: →oetrotte
oetmete lk~ ~* st.ww uitmeten
oetnèstele lk~ \ [M/J] zw.ww –1 uitjagen, verdelgen -2 i.c. hinderlijke vogelnesten verwijderen; [O: oetniestele]
oetnötse lk~ \ zw.ww uitbuiten
oetnuèdige lk~ \ zw.ww uitnodigen, [O/M]: nuè
oetpakke lk~ \ zw.ww uitpakken
oetpeersje lk~ ~* zw.ww uitpersen
oetperbere lk~ \\ zw.ww uitproberen
oetpluze lk~ lk\ zw.ww uitpluizen, uitzoeken
oetpötte lk~ \ zw.ww uitputten, afmatten
oetp(r)ietsje lk~ kk\ zw.ww stil vertrekken; ertussenuit knijpen
oetpule lk~ lk\ zw.ww uitpuilen
oetradere lk~ \\ zw.ww wegkrabben
oetreike lk~ ~ zw.ww uitreiken
oetrèkke lk~ \ zw.ww –1 langer maken van stoffen –2 (wk) met kracht strekken van armen of benen
oetriechte lk~ kk\ zw.ww -1 uitrichten v.e. geweer –2 uitvoeren, tot stand brengen
oetrieje lk~ lk\ st.ww uitrijden –1 per auto handelswaar rondbrengen -2 de auto naar buiten rijden –3 ’n rit (sport) volledig afleggen: hae haet de twiède etap gans oetgereje
oetriete lk~ lk~ st.ww uitrukken, met kracht uittrekken,
oetroetsje lk~ kk\ zw.ww uitglijden syn. oetglietsje, oetsjievele
oetrökke lk~ \ (onoverg.)zw.ww uitrukken: de brandwaer ies dees week al drie kièr oetgerök veur ’n kat in ‘ne boum
oetroopteike lk~ \ ~ o uitroepteken
oetrope lk~ \ onr.st.ww uitroepen –1 kreten slaken –2 proclameren: dat köppelke ies ’t veurig jaor oetgerope es meipaar
oetröste lk~ \ zw.ww uitrusten –1 rusten na vermoeidheid –2 van benodigde materialen voorzien
oetrotte lk~ \ zw.ww –1 ontwortelen –2 grondig schoonmaken, syn: oetmèste, oetkraome
oetruike lk~ ~ zw.ww uitroken
oetrungele lk~ ~ [O/M] zw.ww uitkloppen van aarde uit plantwortels
oetsiefere → oetvluè
oetsjachte lk~ \ zw.ww ontgraven t.b.v. bouwwerk
oetsjakele lk~ ~ zw.ww uitschakelen
oetsjampe lk~ ~ zw.ww (uit)schampend terzijde afwijken (met hand)
oetsjäöre lk~ \ zw.ww uitscheuren
oetsjarre lk~ \ zw.ww uitschrapen
oetsjeije lk~ ~ zw.ww ophouden, stoppen; [O/M: ophuère]; [J: ophoute]
oetsjelle lk~ ~ onr.st.ww uitschelden syn. oetkaffere
oetsjete lk~ \ onr.st.ww uitschieten –1 onwillekeurig en onbedoeld afwijken syn. oetsjampe -2 uitbotten –3 uittrappen van de bal bij voetbalspel
oetsjiekke lk~ kk\ zw.ww naar het buitenland zenden met ’n officiële opdracht: hae ies es door ‘t ministerie oetgesjiek nao Timboektoe
oetsjievele lk~lk~ zw.ww uitglijden; syn. oetglietsje, oetroetsje
oetsjlaag lk~ ~ m –1 uitslag/huidziekte (→ ook: sjörf, zeek) –2 uitslag van onderzoek of wedstrijd
oetsjlaope lk~ \ onr.st.ww uitslapen
oetsjloon lk~ ~* onr.ww uitslaan, vochtig worden v. muren of levensmiddelen; syn. zjweite
oetsjmiete lk~ lk~ st.ww uitgooien (van snoepgoed)
oetsjmieter lk~ lk~ m -1 uitsmijter (eiergerecht) –2 portier v.café
oetsjnieje lk~ lk~ st.ww uitsnijden, uitknippen
oetsjnoeve lk~ lk\ zw.ww snuiten: doe moes diech de naas ins oetsjnoeve
oetsjödde lk~ \ st.ww uitschenken, ledigen (b.v.emmer water)
oetsjoebbe lk\ kk\ [J] zw.ww uitschelden syn. oetsjtöbbe
oetsjöppe lk~ \ zw.ww uitscheppen (uit ketel)
oetsjot lk~ \ o [J: uitschot] → krauw
oetsjpanne lk~ \ zw.ww uitspannen (v.paarden); [O: boerenbedrijf beëindigen]
oetsjpanning lk~ \ v uitspanning, pleisterplaats, buitenherberg
oetsjpare lk~ \ zw.ww uitsparen
oetsjpele lk~ ~* zw.ww uitspelen
oetsjpeule lk~ \ zw.ww uitspoelen
oetsjpieje lk~ kk\ zw.ww uitspugen
oetsjpiekkelere lk~ kk\ \ zw.ww speculeren, onderzoekend kijken, bespieden
oetsjpliete lk~ lk~ zw.ww –1 uitsplijten, uitsplitsen –2 opzijleggen v. geld syn. oetsjplietse
oetsjpoake lk~ \ [O/M] [J: oetsjpoke] zw.ww uitspoken, syn. aafsjpele (2), aanvange (3), oetvrete, oethole
oetsjpraok lk~ \ v (oetsjpraoke/oetsjpräök) uitspraak
oetsjpreije lk~ \ zw.ww uitspreiden
oetsjpreke lk~ ~* onr.st.ww (sjpreke) uitspreken
oetsjtalkas lk~ \\ v glazen uitstalkast, kijkkast op trottoir t.b.v. (souvenir-verkoop)
oetsjtalle lk~ \ zw.ww uitstallen syn. oetwinkele
oetsjtampe lk~ ~ zw.ww uitstampen, uittrappen
oetsjtek lk~ \ m uitstek; hae ies bie oetsjtek gesjiek veur die funksie
oetsjteke lk~ ~* onr.st.ww (sjteke) uitsteken
oetsjtèlle lk~ \ zw.ww uitstellen
oetsjtepke lk~ \ o.vkw uitstapje
oetsjterve lk~ ~∂ onr.st.ww (sjterve) uitsterven
oetsjtoate lk~ \ onr.st.ww (sjtoate) uitstoten
oetsjtöbbe lk~ \ zw.ww –1 uitstoffen –2 uitschelden, de mantel uitvegen syn. oetsjoebbe
oetsjtoffere lk~ \\ zw.ww voorzien van kleren en stoffen
oetsjtoon lk~ ~* onr.st.ww (sjtoon) uitstaan
oetsjtrieke lk~ lk~ st.ww uitstrijken; gladstrijken
oetsjtriekske lk~ lk~ [J] o.vkw uitstrijkje
oetsjtruije lk~ \ zw.ww uitstrooien
oetsjtuètsel lk~ \ o uitvaagsel →krauw
oetsjuuftaofel lk~ lk\ \ v uitschuiftafel
oettèlle lk~ \ zw.ww uittellen syn. besiefere
oettrae lk~\ [O/M] onr.st.ww (trae) uittreden [J: oettraeje]
oettrappe lk~ \ zw.ww uittrappen
oettrèkke lk~ \ st.ww uittrekken
oetvaart lk~ ~ v uitvaart syn.begreffenis
oetvaege lk~ \ zw.ww uitvegen syn. oetwiesje
oetval lk~ ~ m uitval
oetvalle lk~ \ onr.st.ww (valle) uitvallen
oetvare lk~ ~ onr.st.ww (vare) –1 uitrijden, uitvaren –2 schelden
oetverkoup lk~ \~ m uitverkoop
oetveure lk~ \ zw.ww uitvoeren
oetviere lk~lk~ zw.ww uitzieken, laten uitwerken
oetvinge lk~ ~ st.ww uitvinden
oetvioale → oetvluè
oetvlege lk~ \ onr.st.ww (vlege) uitvliegen
oetvlöch lk~ \ v (oetvlöchte-oetvlöchske) uitvlucht
oetvluè lk~ \ zw.ww uitvlooien, in details onder- of uitzoeken, uitknob(b)elen, syn. oetknoebbele, oetsiefere, oetvioale
oetvösje lk~ \ zw.ww uitvissen, slim trachten te weten komen
oetvraoge lk~ \ st.ww uitvragen
oetvrete lk~ ~* onr.st.ww (vrete) uitvreten, uitspoken syn. oetsjpoake
oetvrieve lk~ lk~ st.ww uitwrijven
oetvringe lk~ \ st.ww uitwringen
oetwas lk~ \ m (mv.oetwasse) uitwas –1 uitgroei van haren –2 uitgroei aan platen en bomen –3 ongewenste maatschappelijke ontwikkeling
oetweeg lk~ ~* m (oetwaeg~\ oetwaegske) uitweg
oetwesje lk~ \ zw.ww uitwassen
oetwieke lk~ lk~ st.ww uitwijken
oetwiesje lk~ kk\ zw.ww uitwissen, syn. oetvaege
oetwiessele lk~ kk\ zw.ww uitwisselen
oetwieze lk~ lk~ st.ww uitwijzen –1 het land uitzetten –2 blijken, duidelijk worden: d’n tied zal ’t oetwieze
oetwinkele lk~ ~ zw.ww uitstallen, syn: oetsjtalle
oetwone lk~ ~ zw.ww uitwonen -1 buiten het ouderlijk huis gaan wonen -2 'n huis door onvoldoende onderhoud verwaarlozen
oetzat lk~ \ m uitzet (kleding, linnengoed. serviesgoed etc. van a.s. bruid
oetzeen lk~ ~ onr.st.ww uitzien
oetzegene lk~ ~* [O] zw.ww uitzegenen, de kerkgang doen door vrouwen na kraambed
oetzending lk~ ~ v radio- of t.v. uitzending
oetzètte lk~ \ st.ww uitzetten – de lijnen v.e. bouwwerk uitpalen –2 ’n apparaat uitzetten –3 ín volume/omvang toenemen –4 uitwijzen, uit land verwijderen
oetzeuke lk~ \ zw.ww uitzoeken
oetziè lk~ \ zw.ww uitzaaien [J: oetzièje]
oetziech lk~ kk\ o uitzicht
oetziechsloos lk~ kk\ \ bn.bw uitzichtloos, hopeloos
oetziechtore lk~ kk\ ~* m uitzichttoren, uitkijktoren ; syn. oetkiektore
oetzièjing lk~ \\ v uitzaaiing
oetziette lk~ kk\ st.ww uitzitten
oetzinge lk~ ~ st.ww –1 uitzingen -2 volhouden
oetzjwaddere lk~ \ [O] zw.ww uitspoelen van wasgoed (in de Geul) vgl. zwabberen
oetzjweite lk~ ~ onr.zw.ww uitzweten -1 natranspireren –2 uitwasemen
oetzjwejje lk~ \ zw.ww uitzwaaien, uitwuiven
oetzjwere lk~ ~* onr.st.ww (zjwere) uitzweren
oetzjwerme lk~ ~∂ zw.ww uitzwermen
oetzoeke lk~ lk~ zw.ww uitzuigen
oetzoepe lk~ lk~ onr.st.ww leegdrinken
oetzóndering lk~ ~ v uitzondering (ook: oetzundering)
oetzónderlek lk~ ~ bn.bw uitzonderlijk, syn: ekstreem (ook: oetzunderlek)
oetzuime lk~ \ zw.ww uitpuren, het beste uit ’n zaak halen
offer \ o (offersj-öfferke) offer
offere \\ zw.ww offeren; bijdrage schenken in de kerk
offer۰gank \ ~ m offergang; ...sjtok \ [O] m offerblok
offeseer \\ \ m (offesere-offeseerke) officier
offesjeel \\ \ bn officieel
ofsjoan \\ voegw ofschoon
okkelere \\\ zw.ww oculeren, enten
oksaal \\ [M/J] m oksaal, ruimte boven kerkportaal t.b.v. zangers/orgel; [O: oksaol]
oktaaf \\ o octaaf–1 r.k. tijdspanne van 8 dagen na kerkelijk hoogfeest –2 muz. toonafstand v. 8 tonen
oktober \\\ m oktober, 10e maand v.h. jaar, ben: wienmaond
ölger ~∂ →örgel
olie ~*\ m stofn.olie
olief \ lk~ v olijf
olie۰lamp ~*\ ~ v olielamp, [O: olieluuch]; ...vaat ~ o olievat; ...verf \∂ v olieverf
olifant: ~* \~ m (olifante-olifentsje) olifant
olifantshoed ~*\~ lk~ v olifantshuid
olm \∂ m (olme-ölmke) olm, iep (loofboom)
oma \\ [J] v (oma’s-omake) oma, grootmoeder; [O/M: groatmoder]
ómmelèt \\ \ v (ómmelètte-ómmelètsje) omelet
ómp ~ bn.bw oneven, onpaar, niet door twee deelbaar; (tgov. eve) (bij knikkerspel: ómp of paar (pair)
ómzeik →aomzeik
ónaafgebroke ~~ ~* bn.bw onafgebroken syn. (plaats:) doorloupend, (tijd:) ummertoe, aanhouwend
ónaangereurd ~~\\ bn onaangeroerd
ónaeve bn →óneve
ónappetietelek ~\\ lk~ bn.bw onsmakelijk
ónbedorve ~\~∂ \ bn onbedorven
ónbegaonbaar ~\\\ bn onbegaanbaar; syn. [O] ónbegenkelek
ónbegónne ~\\\ bn onbegonnen
ónbegriepelek ~\ lk~ bn onbegrijpelijk
ónbeholpe ~\ ~∂ bn onbeholpen
ónbehuèrlek ~\ \ bn onbehoorlijk (ook:óngehuèrd)
ónbekind ~ \\ bn onbekend
ónbekwaom ~\\ bn onbekwaam
ónbelaef ~ \\ bn.bw onbeleefd
ónbelangriek ~ \\ lk~ bn.bw onbelangrijk
ónbenöllig ~\\ bn.bw onbenullig
ónbepaold ~\\ bn.bw onbepaald
ónbermechtig ~\\ bn.bw onbarmhartig syn. óngenutig
ónbesjaemp ~\\ bn.bw onbeschaamd
ónbesjlage ~\~ bn.bw onbeslagen
ónbesjoef ~\ kk\ bn.bw onbeschoft, lomp, onopgevoed, ongelikt, syn: lómp, óngebejd, óngehoebeld, óngelek, óngemeneerd, óngesivelizeerd, óngetrokke
ónbesjpreekbaar ~\~* \ bn.bw onbespreekbaar
ónbesjproke ~\~* bn.bw onbesproken
ónbesjreve ~\~ bn onbeschreven
ónbesjriefelek ~\ lk\ bn.bw onbeschrijf(e)lijk
ónbesjtaonbaar ~\\\ bn.bw onbestaanbaar
ónbetroewbaar ~\ kk\\ bn.bw onbetrouwbaar, syn: loesj, verdach
ónbevlek ~\\ bn.bw onbevlekt, maagdelijk
ónbewaeglek ~\\∂\ onbeweeglijk
ónbewolk \\ ~∂ bn onbewolkt
ónbezjwuèrd ~\\ bn.bw onbezwaard
onbezörg ~\\∂ onbezorgd
óndank ~~ m ondank
óndanks ~~ vz ondanks
óndeep ~\ bn ondiep
óndeer ~\ o ondier
óndeleertang \\\ \ v onduleertang
ónder ~\ vz/bw onder, beneden
ónderaafdeiling ~\~\ v onderafdeling
ónderaan ~~ bw onderaan, aan de benedenzijde/onderkant
ónderaannummer ~\~\\ m onderaannemer
ónderaards ~\\ bn onderaards
ónderbein ~\~ o onderbeen
ónderbinge ~\~ st.ww onderbinden
ónderboek ~\ lk~ m onderbuik
ónderboew ~\ lk~ m onderbouw
ónderboewe ~\ kk\ zw.ww onderbouwen
ónderbreke ~\~* onr.st.ww onderbreken
ónderbringe ~\~ st.ww onderbrengen
ónderbrook ~\\ v onderbroek
ónderdaak: ~\~ o onderdak, syn: ónderkómme, loozjies, nachverblief, tehoes
ónderdeil ~\~ o onderdeel
ónderdeur ~\~ v –1 lett.onderste deel van staldeur syn. gaar \ -2 scheldn. kleine persoon; syn. kröppel, haverdas
ónderdoon ~\~ onr.st.ww onderdoen –1 onderbinden –2 de mindere zijn: doe hoofs neet veur dem ónder te doon –3 ondergraven: iech mót in de koalef de mès nog ónderdoon
ónderdrök ~\\ m onderdruk
ónderdrökke ~\ \\ zw.ww onderdrukken
ónderduje ~\ kk\ zw.ww onderduwen
ónderduke ~\ lk~ zw.ww onderduiken
ónderduker ~\ lk~ m onderduiker
ónderein ~\ ~ –1 bw ondereen, onder elkaar –2 bw door elkaar: kwètsj diech de greunte mer ónder de eerappele –3 m warboel, chaos: dat waor miech dao ‘nen ónderein; syn. doorein
óndererm ~\ ~∂ m onderarm
óndergaerig ~\ \ [O] bn ondergistend (v. bier, ‘lagerbier’
óndergank ~\ ~ m ondergang
óndergesjiek ~\ \\ bn ondergeschikt
óndergeteikende ~\\~\ m ondergetekende
óndergood ~\\ o ondergoed, lijfgoed syn: lievend
I óndergoon ~\~* onr.st.ww ondergaan, zinken (b.v. in water, v.d. zon
II óndergoon ~\~* onr.st.ww ondergaan, ondervinden
I óndergrave ~\ ~ onr.st.ww ondergraven, onder de grond begraven, syn: ónderdoon
II óndergrave ~\ ~ onr.st.ww ondergraven –1 van grond (b.v. door woelratten) syn.ónderhäöle -2 ondermijnen v. gezag
óndergrónd ~\ ~ m ondergrond
óndergrónds ~\ \ bn ondergronds syn. ónderin (mijnwezen)
ónderhand ~\ ~ bw onderhand –1 intussen –2 aanstonds, langzamerhand, zachtjes aan
ónderhäöle ~\ \ zw.ww van onder uithollen syn:
ondergrave
ónderhauf ~\ \ [O] telw anderhalf, syn: anderhauf
ónderhelp ~\ ~∂ [O] zadelriem, buikriem v.h. paard, [M/J]: boekreem
ónderhout ~\ ~ o g.mv I -1 levensonderhoud -2 het in goede staat houden v. zaken –3 gesprek, samenspreking II onderhout, kreupelhout
I ónderhoute ~\ ~ onr.st.ww (houte) onder water houden
II ónderhoute ~\ ~ onr.st.ww (houte) onderhouden, in goede staat houden
ónderhumme ~\ ~ o onderhemd syn: sjtuub, liefke
ónderin ~\ ~ bw –1 onderin, op de bodem –2 ondergronds (mijnwezen)
ónderins ~\ \ [O] bw plotseling, opeens, [M: inins]; [J: obbins] syn: op eimaol, boempaaf, inins, ónverwachs, poetsj-patsj, poef-paaf
ónderkant: ~\ ~ m onderkant, benedenzijde
ónderkelderd ~\ \ bn gebouw, voorzien v.e. kelder
ónderkeuld ~ \ bn onderkoeld
ónderkin ~\ \ v vlezige onderkin, syn: döbbel kin
ónderkinne ~\ \ zw.ww onderkennen, doorzien
I ónderkómme ~\ \ o onderkomen voor de nacht, verblijf, huisvesting, syn. ónderdaak
II ónderkómme ~\ \ bn verwaarloosd, vervallen
ónderkroeper(t) ~\ ~ m onderkruiper
ónderlag ~\ \ bn onderlegd, verstandelijk goed ontwikkeld: hae ies good ónderlag; syn: bie ~
ónderlangs [J] ~\ \ bw onderlangs, langs de
onderzijde, onderom, syn: ónderum
ónderlaog ~\ v onderlaag
ónderlèğğer ~\ m onderlegger
ónderlief ~ lk~ o onderlijf
ónderloupe ~\ ~ onr.st.ww (loupe) onderlopen, inunderen, overstroomd worden
ónderluup ~\ kk\ v onderlip
óndermaots ~\ \ bn ondermaats
óndermèlk ~\ ~∂ v ondermelk, taptemelk
óndermiene ~\ lk\ zw.ww ondermijnen
óndernumme ~\ ~ onr.ww ondernemen
ónderoet ~\ ~ bw onderuit
ónderóntwiekkeld ~\ ~ kk\ bn onderontwikkeld
ónderop ~\\ bw onderaf: begin mer van ónderop
ónderriech ~\kk\ o onderricht, onderwijs
ónderrok ~\ m onderjurk
óndersjatte ~\ \ zw.ww onderschatten
óndersjeid ~\ ~ o onderscheid, verschil
óndersjeije ~\ ~ zw.ww onderscheiden
óndersjeijing ~\ \ v onderscheiding, ereteken
ónder(sj)hands ~\ \ bn onder(s)hands, in ’t geheim
óndersjlaag ~\ ~ m I houten tussenwand, beschot of steunbalk II verz.n. de gezamenlijke loten a.d. voet v.e. boom III waterstroom die een molenrad van onderen aandrijft
óndersjlaagsmeule ~\ ~~ v onderslagsmolen: de watermeules in Vallekeberg aan de Geul zin óndersjlaagsmeules
óndersjlaagsraad ~\~~ o onderslagsrad
óndersjnieje ~\ kk\ zw.ww ondersneeuwen
óndersjpiet ~\ kk\ o onderspit (i.s.m. ... delve)
óndersjrief ~\ kk\ o onderschrift
óndersjrieve ~\ lk~ st.ww onderschrijven, bevestigen
óndersjtèl ~\ ~ o onderstel
óndersjteune ~\ \ zw.ww ondersteunen
óndersjtrepe ~\ ~ zw.ww onderstrepen
óndersjtroum ~\ ~ m onderstroom
ónderteikene ~\ ~ zw.ww ondertekenen
óndertoan ~\ \ v ondertoon
óndertösje ~\ \ [O:ónderwiel] bw ondertussen, intussen; syn. intösje, ónderhand
ónderum ~ \ bw onderom, onderlangs
óndervange ~\ ~ onr.st.ww (vange) ondervangen
óndervinge ~\ ~ st.ww ondervinden, ervaren
óndervraoge ~\ \ onr.st.ww (vraoge) ondervragen
ónderwaeg(s) ~\ ~ → ónderweeg
ónderwaereld ~\ \ m onderwereld
ónderweeg ~\ ~ bw onderweg
ónderwèrk ~\ ~∂ bn gemengd (in: onderwèrk broad: brood van tarwe en roggemeel)
ónderwerp ~\ ~∂ o onderwerp –1 zaak of ding dat wordt behandeld –2 belangrijk taalkundig deel v.e.zin
ónderwesj ~\ \ m het te wassen of gewassen lijfgoed
ónderwiel ~\ lk\ [O] bw onderwijl, terwijl, inmiddels
ónderwies ~\ lk~ o g.mv onderwijs, onderricht
ónderwiezer ~\ lk\ m onderwijzer, syn: meister, sjoalmeister
ónderwiezeres ~\ lk\ \ v onderwijzeres
ónderzètter ~\ \ m onderzetter
ónderzeuk ~\ \ o onderzoek
óndeug ~\ v/m ondeugd -1 slechte hoedanigheid: de óndeug brook ‘m oet –2 deugniet, syn. óndeugender, däögeneet
óndeugender ~~ m deugniet, schalk; syn: däögeneet, óndeug
óndeugetig ~~ [O/M] bn.bw ondeugend, schalks, guitig; [J]: óndeugend
óndink ~~ o (óndinger-óndingske) onding
óndoonlek ~\ bn ondoenlijk
óndoorziechtig ~~kk\ bn ondoorzichtig
óndudelek ~ lk~ bn onduidelijk
óneffe ~\ bn oneffen, ruw, ongelijk, hobbelig
óneins ~ \ bn oneens
óneuverkómmelek ~~~ bn onoverkomelijk
óneuvertroffe ~~\ bn onovertroffen
óneuverziechtelek ~~ kk\ bn onoverzichtelijk
óneve ~ ~* bn -1 oneven, niet deelbaar door twee –2 onaardig, ongevallig, onwelgevallig: dat ies gein oneve maedsje
óngebejd ~ \ bn onopgevoed → ónbesjoef
óngebendig ~ \ bn onbeheerst, onbeteugeld, zonder orde/tucht
óngebuuld ~ kk\ bn ongebuild (van meel)
óngedeerte ~\ o verz.n ongedierte, schadelijk gedierte
óngedöld ~ ~ o ongeduld
óngedwónge ~ \ bn ongedwongen, spontaan, vrijwillig, zonder stijfheid
óngegrónd ~\ bn ongegrond –1 zonder reden –2 zonder grondverf
óngehoebeld ~\ kk\ bn (D:hobel = schaaf) (ook: ónbehoebeld) onbeschaafd, onbehouwen, onopgevoed syn. →ónbesjoef
óngehuèrd ~ \ (ook: ónbehuèrlek) bn ongehoord, ongepast, onfatsoenlijk
óngehuèrig ~ \ bw enorm, buitengewoon, ongekend; syn:óngekind
óngekind ~ \ bw ongekend →óngehuèrig
óngelege ~ ~* bn.bw ongelegen
óngelek (ook óngeliek) ongelikt, lomp, ruw, ongemanierd, onbeschoft →ónbesjoef
I óngeliek ~ lk~ o omstandigheid dat men geen gelijk heeft: hae haet dèks óngeliek
II óngeliek ~ lk~ bn.bw oneffen, ongelijk in maat of grootte syn. óneffe; die sjtein op dat paad lieğğe óngeliek
óngelök ~ \ o (óngelökke-óngelökske) ongeluk -1 ongeval, syn. óngeval –2 tegenspoed
óngelökkig ~ \ bn.bw ongelukkig –1 geen geluk hebbend –2 gebrekkig, gehandicapt, verminkt, mismaakt syn. óngera [O/M]
óngelökkigerwies ~ \ lk\ bw ongelukkigerwijs, per ongeluk
óngelouf ~\ o g.mv ongeloof
óngeluifelek ~ \ bn.bw ongelooflijk
óngeluifwaerdig ~ \ \ bn.bw ongeloofwaardig
óngeluivig ~\ bn ongelovig
óngemaak ~ ~ o g.mv ongemak, hinder, last, ongerief syn. óngereef
óngemekelek ~ ~* \ [O/M] bn.bw ongemakkelijk, [J]: óngemekkelek, óngerefelek
óngemeneerd ~ \ bn.bw ongemanierd, lomp, onbeschaafd syn.→ ónbesjoef
óngemerk ~ ~∂ ongemerkt –1 bw onopgemerkt, onopvallend –2 bn niet voorzien van merkteken
óngemeujd ~ \ [M/J] bn ongemoeid; [O: óngemeud]
óngenuèd ~ \ bn ongenood, niet uitgenodigd
óngenutig ~ lk~ bn.bw ongenadig, ongeremd, genadeloos, ongezouten
óngepermeteerd ~\\\ bn.bw ongepermitteerd, ongeoorloofd
óngera ~ \ [O] (Th.D) bn (tgov gera) mismaakt, gebrekkig, syn.óngelökkig
óngereef ~ \ o g.mv ongerief, ongemak syn.óngemaak
óngerefelek ~ \ bn ongerief(e)lijk syn. óngemekelek
óngeregeerd ~ \\ bn.bw onordelijk, wanordelijk
óngereigeld ~ ~ bn.bw ongeregeld
óngerös ~ \ bn.bw ongerust
óngesiefer ~ lk~ schadelijke insecten (D: Ungeziefer)
óngesivelizeerd ~\\\ \ bn onbeschaafd
I óngesjiek ~ \ o noodlot (D:Schicksal)
II óngesjiek ~ \ bn.bw ongeschikt
óngesjlage ~ ~ bn ongeslagen, onoverwonnen
óngesjoald ~ \ bn ongeschoold
óngesjtèld ~ \ bn ongesteld m.n. menstruerend
óngesjtraof ~ \ bn.bw ongestraft, straffeloos
óngetèld ~ \ bn ongeteld –1 niet geteld –2 ontelbaar: dae haet ze óngeteld.
óngetrokke ~ \ [O] bn onopgevoed →ónbesjoef
óngetrouwd ~ \ bn ongehuwd
óngetwiefeld ~ lk~\ bn ongetwijfeld
óngevaer ~ \ bw ongeveer, circa, omtrent: hae verdeent óngevaer doezend euro, syn. umtrent, [O: umtrint]
óngeval ~ ~ o (óngevalle-óngevelke) ongeval, ongeluk syn: óngelök
óngeveulig ~ \ bn.bw ongevoelig
óngevraog ~ \ bn.bw ongevraagd
óngewesje ~ \ bn.bw -1 lett. ongewassen –2 fig. ongezouten
óngewiejd ~ \ bn ongewijd, ongezegend
óngewind ~ \ bn.bw ongewend, ongewoon: dat ies veur häör óngewind werk
óngewinsj ~ ~ bn ongewenst
óngezeen ~ ~ bn ongezien -1 onopgemerkt –2 onbekeken, ongelezen -3 ongeacht, zonder aanzien
óngezjeneerd ~ \\ bn.bw onbeschaamd
óngezónd ~ ~ bn.bw ongezond
ónhendig ~\ bn.bw onhandig
ónherkinbaar ~\\ bn.bw onherkenbaar
ónhöbbelek ~\ bn.bw onhebbelijk
ónkèrkelek ~~∂ bn onkerkelijk
ónklaor ~\ [J] bn.bw onklaar, defect
ónkóntent ~~~ [O/M] bn.bw ontevreden; [J: óntevrae]
ónköste ~\ [O/M] mv onkosten; [J: ónkoste]
ónkroed ~ lk~ o verz.n. onkruid;
ónkunde ~\ v g.mv onkunde –1 onwetendheid –2 onbekwaamheid
ónlangs ~\ [J] bw onlangs; syn. pas, lèts
ónmach ~\ v (g.mv) onmacht -1 onvermogen, machteloosheid –2 flauwte
ónmechtig ~\ bn.bw onmachtig, machteloos
ónmeugelek ~\ bn.bw onmogelijk
ónmiensjelek ~ kk\ bn.bw onmenselijk
ónmiesbaar ~ kk\ bn.bw onmisbaar
ónmieskinbaar ~ kk\ \ bn.bw onmiskenbaar, apert, onomstotelijk
ónnaodinkend ~\~ bn.bw onnadenkend
I ónnöt ~\ (ook:ónnöttert en nöttert) m (ónnöt(ter)te- ónnötsje) –1 viespeuk, smeerpoes -2 slecht persoon, v. slecht zedelijk gedrag
II ónnöt \\ bn.bw (pred.) vies, smerig: de sjotelsplak ies ónnöt
ónnöttigheid ~\ ~ (ook: nöttigheid) v viezigheid, smeerlapperij
ónnuèdig ~\ bn onnodig
ónnuèzel ~\ bn.bw onnozel syn. sumpel
ónoetpöttelek ~ lk~ \ bn.bw onuitputtelijk
ónoetsjtaonbaar ~ lk~ \ bn.bw onuitstaanbaar
ónoetveurbaar ~ lk~ \ bn.bw onuitvoerbaar
ónperseunlek ~\\ bn.bw onpersoonlijk
ónpertiejdig ~ \kk\ bn.bw onpartijdig
ónraedelek ~\ bn.bw onredelijk
ónraod ~\ m (g.mv) onraad
ónras ~\ [O] I m (g.mv) onrustig persoon, beweeglijk kind syn.wiebelaer II wieltje in uurwerk (seconde) →permetiekkel
ónrech ~\ o (g.mv) onrecht
ónrechmaotig ~\\ bn.bw onrechtmatig
ónrechvaerdig ~\\ bn.bw onrechtvaardig
ónreigelmaotig ~~\\ bn.bw onregelmatig
ónrös ~\ [M/J] v (g.mv) onrust [O (Th.D): ónroe ~\]
ónrössjteuker(t) ~\ ~* m onruststoker
ónröstig ~\ bn.bw onrustig
ónrouw [O] v ongerustheid
óns ~ o (ónze-unske) ons, gewicht van 100 gr.
ónsjadelek ~\ bn.bw onschadelijk
ónsjmakelek ~~ bn.bw onsmakelijk
ónsjöld ~~ v/m onschuld
ónsjterfelek ~ ~∂ bn onsterfelijk
óntare ~\ zw.ww ontaarden
óntbiete~lk~ [M/J] st.ww ontbijten (etym: 1201-1250: ont+biten, und+biten: ’beginnen te bijten’; [O: mörgeskoffie gebruke]
óntbietsjpek \ lk~\ o ontbijtspek
óntbinge ~~ st.ww ontbinden
óntbreke ~ ~* onr.st.ww (breke) ontbreken, syn: mankere
óntdoa ~\ zw.ww ontdooien [J: óntdoaje], syn: sjmilte
ónterech ~\\ bn onterecht; syn: onraedelek
óntevrae ~\\ [J] bn.bw ontevreden [O/M: ónkóntent]
óntferme ~ \∂ wk.zw.ww z.ontfermen
óntgoon ~~* onr.ww ontgaan; dat ies miech óntgange
óntgreuje ~\ zw.ww ontgroeien
ónthout ~~ [O] o g.mv. geheugen [M/J]: geheuge: Zie ies nog good van ónthout
ónthoute ~~ onr.ww onthouden –1 in geheugen bewaren –2 niet toekennen –3 niet deelnemen
óntiej ~ kk\ m g.mv ontij(de), ongewoon tijdstip
óntiejdig ~ kk\ bn.bw ontijdig –1 niet op de goede tijd –2 ongelegen
óntière ~\ zw.ww onteren
óntkalke ~~∂ zw.ww ontkalken
óntkinne ~\ zw.ww ontkennen, syn: aaflege, aafsjtrieje
óntkómme ~~ onr.st.ww (kómme) ontkomen
óntliène ~\ zw.ww ontlenen
óntloupe ~~ onr.st.ww (loupe) ontlopen
óntneuchtere ~\ zw.ww ontnuchteren
óntoegenkelek ~ kk\ ~ bn ontoegankelijk →ónbegaonbaar
óntreigele ~ ~\\ zw.ww ontregelen
óntreve ~\ zw.ww ontrieven
óntroew ~ lk~ -1 m (g.mv) ontrouw, het niet trouw zijn –2 bn het vertrouwen schendend
óntrume ~ lk\ zw.ww ontruimen
óntsere ~\ zw.ww ontsieren syn. miessjtoon
óntsiefere ~ lk~ zw.ww ontcijferen
óntsjlaag ~~ o (mv.óntsjlage) ontslag
óntsjloon ~ ~* onr.st.ww (sjloon) ontslaan
óntsjnappe ~\ zw.ww ontsnappen
óntsjpanning ~ \ v ontspanning
óntsjpringe ~ ~ st.ww ontspringen
óntsjteke ~ ~* onr.st.ww (sjteke) ontsteken
óntsjtoon ~ ~* onr.st.ww (sjtoon) ontstaan
óntsjtump ~ \ bn ontstemd –1 niet meer zuiver gestemd v.e. muziekinstrument –2 boos, verstoord syn. gieftig
óntvange ~ ~ onr.ww ontvangen
óntvenger ~ \ m (mv. óntvengersj) –1 ontvanger, verkrijger –2 gemeente-ontvanger, kassier v. overheidsinstantie
óntveure ~ \ zw.ww ontvoeren
óntvlöchte ~ \ zw.ww ontvluchten
óntwerp ~~∂ o (mv.óntwerpe) ontwerp, syn. [O: plaan], plan, kónsep
óntwieke ~lk~ st.ww ontwijken
óntwiekkele ~\ zw.ww ontwikkelen
óntzaglek ~\∂ \ bn.bw ontzaglijk
óntzat ~\ bn.bw ontzet –1 uit z’n verband gegaan –2 door schrik verbijsterd
óntzeen ~~ onr.st.ww (zeen) ontzien
óntzèğğe ~\ onr.st.ww (zèğğe) ontzeggen, weigeren
óntzètte ~\ st.ww ontzetten → óntzat
ónuiglek ~\∂ bn.bw onooglijk; [O (Th.D.): ónsjienig]
ónvaerdig ~\ [O/M] bn onaf, onvoltooid
ónval ~~ [O/M] letsel t.g.v. ongeval
ónverdeend ~\\ bn.bw onverdiend
ónverdeenstelek ~\\ bn.bw onverdienstelijk
ónverdeild ~\\ bn.bw onverdeeld
ónverdraag ~\~ [O] o onmin: ze laefde in ónverdraag mèt de naobersj
ónvergaefelek ~\\ bn.bw onvergefelijk
ónvergenkelek ~\~ bn onvergankelijk
ónvergetelek ~\~* bn.bw onvergetelijk
ónverhoop ~\~* bn.bw onverhoopt
ónverklaorbaar ~\\ bn.bw onverklaarbaar
ónverlaot ~\\ m onverlaat, snoodaard, slechtaard, schurk, syn: sjlechreem
ónvermeujbaar ~\\ bn onvermoeibaar
ónversjaemp ~\\ bn.bw onbeschaamd, schaamteloos
ónversjillig ~\\ bn.bw onverschillig
ónversjtand ~\~ o onverstand, iemand die onverstandig handelt
ónversjtaonbaar ~\\ bn.bw onverstaanbaar
ónversjtendig ~\\ bn.bw onverstandig
ónversjtuèrbaar ~\\ bn.bw onverstoorbaar
ónverwach ~\\ bn onverwacht, onvoorzien: ‘t onverwach bezeuk bleef oere hange
ónverwachs ~\\ bw onverwachts, plotseling, syn. ónderins, obbins, inins: ónverwachs sjtóng ‘r veur miech
ónverzèttelek ~\\ bn onverzettelijk
ónverzörg ~\ \∂ bn onverzorgd
ónveurzeen ~ ~ ~ bn.bw onvoorzien
ónvrae ~\ v onvrede, onbehagen
ónvrie ~ lk~ bn.bw onvrij: in väöl vraem leng leve de luuj nog ónvrie
ónvruntelek: ~~\\ bn.bw onvriendelijk
ónwaer ~\ o onwe(d)er
ónwaerdig ~\\ bn.bw onwaardig
ónwaere ~\ zw.ww onweren, donderen en bliksemen
ónweitend ~~\ bn.bw onwetend
ónwèttelek ~\ bn.bw onwettelijk
ónwies ~ lk~ onwijs –1 bn.bw dwaas, onverstandig syn. ónversjtendig –2 [J] bw in hoge mate, zeer, erg: de oetveuring van dae mjoezikel waor ónwies gaaf
ónwil ~~ m onwil
ónzelfsjtendig ~\∂ \ bn onzelfstandig
ónzevader ~\ ~ [M] m (r.k.) onzevader, gebed des Heren; [O]: vaderónzer
ónziechbaar ~kk\ bn.bw onzichtbaar
oord ~) o plaats, plek, stuk land, landstreek
oordeil ~* ~ o oordeel
oordeile ~* ~ zw.ww oordelen
oord-ing ~*\ [O] (Th.D) o (oord-einde) keer-akker, akker-einde, waar niet geploegd kan worden syn. veulder
ooreik ~ ~ v (ooreike-ooreikske) hoornaar, grote wesp, syn: paersjwortel
oorlog ~* m oorlog
oos ~\ bez.vnw (1e pers.mv) ons; oos hoes ies al hièl oud (→ spraakkunst: bezitt.vnw)
Ooshièr \\ (r.k.) m Ons Heer, de heilige hostie, het Allerheiligste
op \ I vz op: hae zoot op ‘t peerd II bw -1 naar boven, opwaarts syn: obbersj: iech gaon al op –2 verbruikt: de veurraod ies op –3 uit bed, opgestaan: iech bin ummer vreug op III bn -1 versleten: die sjeun zin gans op –2 krachteloos, vermoeid: nao die insjpanning waor iech gans op
opbeje \\ onr.st.ww (beje) opbieden
opbelle \\ zw.ww telefoneren, syn. tillefonere
opbinge \~ st.ww –1 lett. opbinden, naar omhoog vastbinden -2 fig. wijsmaken, op de mouw spelden syn. kölle
opbleuje \\ zw.ww opbloeien → bleuje
opblieve \lk~ st.ww opblijven: 't kind moch nog get opblieve
opbloze \~* onr.st.ww (bloze) opblazen
opboekse \ kk\ zw.ww opboksen
opbranne \ \ [M/J] zw.ww opbranden; [O/M: opbrenne]
opbreke \~* onr.st.ww (breke) opbreken
opbringe \~ st.ww opbrengen –1 naar boven brengen –2 gevankelijk naar het politiebureau brengen –3 (sport) de bal vanuit de achterhoede naar voren brengen –4 opleveren (opbrengst) –5 ’n (grond)kleur aanbrengen (verven)
opbrings \\ m (mv.opbringste) opbrengst
opdene \ \ zw.ww opdienen, opdissen
opdepe \ \ zw.ww opdiepen
opdoeffe \ kk\ zw.ww opdoffen, opschikken, tooien syn. opkallefatere, opdirke, opfliekke, opmake
opdoon \~ onr.st.ww (doon) opdoen
opdrage \~ onr.st.ww (drage) opdragen
opdriè zw.ww opdraaien
ope ~* bn.bw open
opedoon ~*\ ~ onr.st.ww (doon) opendoen, openen syn.eupene
opeloch ~* v (g.mv) openlucht: ze höbbe háöm op de opeloch gebrach um aaf te keule
opeloch-tejater ~* \ - \\ o openluchttheater
operasie ~ ~ v operatie
operere ~ \ zw.ww opereren
operèt ~\\ v (mv.operèttes) operette, zangspel
opfliekke \ kk\ zw.ww opflikken; syn:opkalfatere -1 opdirken, syn: opmake (→opdoeffe), -2 herstellen, renoveren
opfriesje \ kk\ zw.ww opfrissen
opgaaf \\ v (mv.opgaves) opgave, taak, beproeving
opgank \ ~ m (mv.opgeng) opgang –1 toegangsweg omhoog -2 opkomst
opgelaote \ \ bn opgelaten, gevleid syn. vergöld, gepaersjkeuteld
opgelle \~ [O/M] onr.ww opkopen, [J]: opkoupe
opgeve \~* onr.st.ww (geve) opgeven
opgoon \~* onr.st.ww (goon) opgaan, omhoog gaan, stijgen
opgrave \ ~ onr.st.ww (grave) opgraven
opgreuje \\ zw.ww opgroeien
ophange \~ (wk) onr.ww ophangen
ophietse \ kk\ zw.ww ophitsen, opstoken, opzetten tegen syn. (op)sjteuke, sjtiechele
ophöbbe \\ onr.st.ww (höbbe) ophebben
ophoepele \kk\ zw.ww ophoepelen, zich wegmaken, uit de voeten maken
ophole \ ~* zw.ww ophalen
ophoute \ ~ onr.st.ww (houte) I -1 omhoog houden –2 wakker houden –3 [J] ophouden, eindigen, stoppen, syn. oetsjeije [O/M]: ophuère II wk –1 m.iemand omgaan –2 verblijven, vertoeven
ophouwe \ \ onr.st.ww (→houwe) met ’n klap iets openen i.c. aansluiten v.e. vat bier op de bierleiding
ophuège \ \ [M/J] zw.ww ophogen; [O]: huège
ophuère \\ [O/M] st.ww (D) ophouden, stoppen, eindigen
ophuipe \ ~ (wk) zw.ww ophopen, opstapelen, syn.berme
opjage \ \ onr.ww (jage) opjagen, jachten
opjenze \ ~ zw.ww opjutten; syn: oplaote
opkal(le)fatere \ \ ~ zw.ww opkal(e)fateren, opflikken (→opfliekke)
opkemerke \ ~*\ vkw opkamertje, hoger gelegen achterkamertje b.v. boven de kelder
opkemme \ \ zw.ww opkammen
opkieke \lk~ st.ww -1 opkijken, omhoog kijken: hae keek op nao ‘t torekruus –2 ophoren, verwonderen: wat-s te miech noe zaes, dao kiek iech van op
opklaore \ \ [M/J] opklaren (van de lucht): de loch klaort op [O: opklière]
opklapbèd \ \ \ o opklapbed
opklumme \\ st.ww opklimmen
opknuipe \ ~ (wk) onr.st.ww (knuipe) opknopen
opkómme \ ~ onr.st.ww (kómme) opkomen
opkóms \\ v opkomst
opkoupe \ ~ onr.st.ww (koupe) [J] opkopen; [O/M]: opgelle
opkretse \ \ zw.ww –1 opkrassen, vertrekken, verkassen -2 opkrabbelen, met moeite beklimmen; dae sjtoekrenner kretsde toch de Cauberg op –3 herkrijgen v. gezondheid, syn. z. bie-einrape: nao dat óngeval ies hae toch wir opgekrets
opkuiper \~ m (mv. opkuipersj) opkoper (Th.D: opgelder)
opla \ \ [O/M] onr.st.ww (la) opladen; [J: oplaje]
oplaote \ \ onr.st.ww (laote) -1 oplaten: de wejjert oplaote – 2 opjutten; syn: opbinge, opjenze, opsjtange, op sjtang jage, opzjwenze, vore
opleechte \ \ zw.ww oplichten, lichter worden: in d’n duuster zuut me die verf opleechte
oplèğğe \\ st.ww opleggen (lèğğe)
opleije \~ zw.ww opleiden
oplètte zw.ww opletten
opleve \~* zw.ww opleven, herleven, opfleuren
oplewej \ \~ m oplawaai, klap, optater, opdonder
opliechte \kk\ zw.ww oplichten, bedriegen syn: syn. flesje, bedrege
oplöchte \ \ zw.ww opluchten –1 opfrissen –2 opbeuren, verlichten v. gemoed: iech voolt miech opgelöch
oploestere \ lk~ zw.ww opluisteren
oploupe \ ~ onr.st.ww (loupe) oplopen –1 omhoog lopen: löps doe mèt op? -2 opdoen (wk): doe löps diech 'n kouw op -3 vermeerderen, toenemen: dat bedraag kin aardig oploupe –4 opzwellen, dikker worden: doe löps op wie ‘ne wèğ
opluip \~ m oploop, samenscholing
opluuchte \ kk\ zw.ww optillen (→luuchte)
opmake \ ~ zw.ww opmaken -1 verbrassen, geld opmaken –2 (wk) opdoffen, opdirken →opdoeffe –3 ambtelijk stuk opstellen
opneume \\ zw.ww opnoemen
opniètsel \\ o opnaaisel syn.opsjtieksel
opnumme \~ st.ww opnemen
opper \ m (mv. oppersj) –1 schelf, mijt, driepoot voor het opstapelen van hooi. syn. miet –2 [O/M] opperwachtmeester der rijkspolitie
öpper \ m (öppersj-öpperke) kop, (voor)hoofd: houw ‘m veur daen öpper; syn: bölles, huit, kanes, knötsj, sjtaar, taeter, tietsj, tuul
opraochele \ \ zw.ww oprakelen –1 (lett.) vuur weer doen branden –2 (fig.) ophalen, in herinnering terugroepen van oude verhalen
oprege \\ [M/J] wk.zw.ww z. opwinden, [O: opreige], syn: aansjtèlle, bedoon, besjiete, opriete
opreure \\ m oproeren, door roeren omhoog halen
opriechte \ kk\ zw.ww oprichten
opriete \ lk~ wk.st.ww.opwinden →oprege
opröchele \ \ zw.ww oprochelen, ophoesten
oprope \ \ onr.st.ww (rope) oproepen –1 ontbieden –2 door roepen wakker maken
oprume \ lk\ zw.ww opruimen
opsjepe \ ~ zw.ww opschepen, opzadelen
opsjiekke \ kk\ zw.ww opsturen
opsjlaag \ ~ m (mv.opsjlaeg) opslag –1 (muz:) laatste slag v.d. maat –2 sport: het opslaan v.d. bal -3 oogopslag –4 salarisverhoging –5 voorraad
opsjloon \ ~* onr.ww opslaan –1 omhoogslaan v.d. bal –2 duurder worden –3 bewaren, in voorraad hebben
opsjnoeve \ lk\ opsnuiven –1 (lett.) via de neus inhaleren –2 (fig.) voor gezegd houden, ter harte nemen: zoa, die kin ‘r ziech opsjnoeve
opsjödde \ \ st.ww (alleen i.s.m. koffie ...) koffie zetten
opsjöddele \ \ zw.ww opschudden v. bed of kussens
opsjoere \ lk~ zw.ww opschuren
opsjöppe \ \ zw.ww opscheppen –1 vanaf de grond omhoog scheppen –2 spijzen uit ketel of pan op bord scheppen –3 pochen, snoeven, opscheppen, grootspreken; syn: sjtute, blauwverve [O: ploedere]
opsjöpper \ \ m opschepper, snob, snoever, grootspreker, syn: labbekak; moelvechter, ploederaer, sjtoeffer
opsjpange \ ~ zw.ww –1 opspelden –2 op de mouw spelden, wijsmaken, syn. oplaote, opbinge
opsjpele \~ zw.ww opspelen –1 (bij kaartspel) spelend op tafel leggen, syn.oetsjpele –2 razen, uitvaren: die moder kaom euver häöre jóng opsjpele bie d’n ónderwiezer –3 rommelen v.d. maag
opsjrieve \ lk~ st.ww opschrijven
opsjtand \ ~ m opstand –1 oproer –2 opstal –3 het staande hout, geboomte –4 schutting, schot
opsjtange \ \ zw.ww stangen, op stang jagen, opjutten, syn. oplaote, opjenze, opzjwenze, vore: laot diech neet opsjtange
opsjtappe \ \ zw.ww opstappen –1 op iets stappen –2 vertrekken
opsjteke \ ~* onr.ww opsteken –1 opspelden –2 omhoog steken -3 (bij)leren, opdoen
opsjtèl \ ~ o (opsjtèlle-opsjtèlke) opstel, stijloefening
opsjtèlle \ \ zw.ww opstellen
opsjtendig \ \ bn opstandig
opsjtepke \ \ o.vkw opstapje
opsjteuke \ ~ zw.ww opstoken, ophitsen, syn. ophietse
opsjtieksel \ kk\ o opstiksel, opnaaisel
opsjtiepe \ lk~ opstutten
opsjtoate \ \ onr.st.ww (sjtoate) opstoten –1 oprispen van voedsel; syn.opsjpele -2 opspelen bij tafel-balspel, aan stoot zijn
opsjtoke \ ~* opstoken, -1 brandstof opbranden –2 ’n vuur doen oplaaien
opsjtoon \ ~* onr.st.ww (sjtoon) opstaan
opsjtrieke \ lk~ st.ww opstrijken
opsjtruipe \ ~ zw.ww opstropen
opsjuve \ lk\ st.ww opschuiven, opschikken: sjuuf ins get op”
opsómme \ \ zw.ww opsommen
opsoppe \ \ zw.ww -1 absorberen, deppen –2 oplossen, ophelderen v. probleem
optoch \\ [M/J] m (optochte-optöchske) optocht, stoet, corso; [O]: kortaesj (Fr.): cortège
optrae \ \ I onr.st.ww (trae) -1 optreden, omhoog treden -2 handelen, aanpakken, optreden: hae mót vanaovend nog optrae II –1 m (optraes-optraeke) optrede, opstap v. traptrede: kiek oet, hie ies ‘nen optrae –2 o optreden, wijze van handelen: zien optrae waor e suukses
optrèkke \ \ st.ww optrekken –1 opvoeden, grootbrengen van kinderen syn: groatbringe, regere -2 accelereren: d’n oto trok obbins op -3 opbouwen, hoger maken: ’n moer optrèkke -4 opmarcheren, voortgang boeken: ’t leger trok op –5 omhoog stijgen v. damp of vocht –6 omhoog trekken: de brook optrèkke –7 w.k.omgaan (i.s.m. mèt/same): die trokke ummer mèt-ein op; optuge \ lk\ zw.ww –1 optuigen -2 opsieren, uitdossen
opvaart \ ~ v toegang of oprijlaan (v.kasteel of landgoed) (ook: →vaart)
opvaege \ \ zw.ww opvegen
opvaere \ \ zw.ww opveren
opvalle \ \ onr.st.ww (valle) opvallen, in het oog springen, de aandacht trekken
opveure \ \ zw.ww -1 opvoeren, uitvoeren v.e. voorstelling, ten tonele brengen –2 in kracht doen toenemen: dae moter ies opgeveurd –3 aanbrengen, aandragen van posten (op ’n begroting e.d.) –4 w.k. zich goed gedragen, z’n gedrag verbeteren: hae haet ziech de lètste maonde good opgeveurd
opveuring \ \ v opvoering, uitvoering v.toneel
opvlege \ \ onr.st.ww (vlege) opvliegen
opvleger \ \ m opvlieger, plotselinge aanval van warmte, syn.vapäör
opvolge \ \∂ zw.ww opvolgen
opvösje \ \ zw.ww opvissen
opvouwe \ \ zw.ww –1 lett. opvouwen, dichtvouwen -2 fig. wk slapen gaan, naar bed gaan, syn: z. voertlèğğe
opvraoge \ \ onr.st.ww (vraoge) opvragen
opvrete \ ~* onr.st.ww (→vrete) -1 opvreten, opeten v. dieren –2 wk.z.ergeren, syn. z.sjange(r)nere: hae zoot ziech al de ganse mieddeg op te vrete
opvreze \\ onr.st.ww (→vreze) opvriezen
opwasse \ \ [O/M] onr.st.ww (wasse) opgroeien; [J:opgreuje]
opwerme \ \∂ zw.ww opwarmen
opzat \ \ m (mv.opzatte) opzet -1 opstand, hoger geplaatst gedeelte –2 doel, bedoeling -3 monumentaal torenvormig pronkgebak gemaakt van soesjes en suiker
opzatzaeg \ \ \ v opzetzaag t.b.v. mergelwinning
opzeen \ ~ I onr.st.ww (→zeen) opzien (i.s.m. tege) syn. opkieke, -1 hoogachten (v.persoon) –2 vrezen, bezwaren: hae zuut op tege dat ekzame II o -1 het omhoog richten v.d. blik: ’t opzeen nao d’n Hièr –2 g.mv. verbazing: daen oetsjlaag baarde opzeen
opzeenbarend \ ~ \ bn opzienbarend, syn: verbazingwèkkend
opzèğğe \ \ onr.st.ww (→zèğğe) opzeggen –1 beëindigen van verbintenis, syn. kundige –2 declameren
opzètte \ \ st.ww opzetten –1 overeind brengen: es jónge jóng moch ‘r de keigele opzètte -2 prepareren v.dieren –3 fig. oprichten, opbouwen, aanzetten, beginnen
opzèttelek \ \ bn.bw opzettelijk; syn:moodwillig, veur ekspres
opzeuke \ \ zw.ww opzoeken
opziech \ kk\ o opzicht –1 (g.mv) toezicht, hoede –2 (mv.opziechte) oogpunt
opziechter \ kk\ m (mv. opziechtersj) opzichter, [O: opzeender]
opziechzelfsjtaond \kk\\∂\ bn opzichzelfstaand, syn: apaart
opziej [J] bw opzij, [O/M]: obbenziej
opzjwenze \ ~ zw.ww opjutten, syn.→opsjtange
ordentelek \ ~ ordentelijk -1 bn fatsoenlijk, behoorlijk –2 bw nogal, danig, flink
ordinaer \ \ \ bn.bw asociaal, vulgair, platvloers; syn: asosjaal
organis \ \ \ m (mv.organiste) organist
örgel ~∂ m (örgele-örgelke) orgel; [O] ölleger
örgel۰man ~∂ ~ m orgelman, orgeldraaier ...meziek \ lk~ m orgelmuziek; ...(s)piep lk~ v orgelpijp; ...trae ~∂\ \ onr.st.ww orgeltreden, orgeltrappen (het trappen van de blaasbalg)
örges ~∂ bw ergens
örgesandersj ~∂ ~\ bw elders (vgl.D: irgendwo)
orkes \\ o (orkeste(r)-orkeske) orkest
orsjidee \ \ \ (orsjideje-orsjideke) v orchidee (plantk.): orsjideje zin nog te vinge in de Gièlender
örte \ mv verz.n. etensresten, kliekjes, overschot v.e.maaltijd (Th.D. orte) syn: otse, klietskes, pretsjkes
orzjien \ kk\ v origine, oorsprong
orzjineel \ \ \ bn origineel
os \ m (ös-öske) os –1 jong gesneden stier -2 domoor
osse۰blood \\ \ o ossenbloed –1 bloed v.e. os –2 diep wijnrode kleur; ...kop \ m ossenkop –1 kop v.e. os –2 soort appel –3 stuurs mens syn. eigenheimer; ...sjtartsop \ \ v ossenstaartsoep; ...tóng \ v ossentong; ...woorsj ~ v ossenworst
oto \ \ [O/M] m (oto’s-uiteke) auto; [O: luukswage]; [J: auto]
oto۰bös \\ \ v autobus; ...maties \kk\ [M/J] bn.bw automatisch; ...riejsjoal kk\ \ [M/J] v autorijschool; ...wesjsjtraot \ \ [J] v autowasstraat; ...zegening ~* v auto-zegening, (r.k.) zegening van motorvoertuigen
otse \ mv verz.n. etensresten, kliekjes, syn: klatse, syn: örte
ou ~ v de lettertekencombinatie voor de tweeklank ou in: douf, rouve, sjouw
ouch ~ bw ook, bovendien, eveneens
oud ~ bn (ouwer-oudste) oud, bejaard: zoa oud weurt e verke neet
oud۰gedeende ~ \ m oudgediende; ...jaor \ o oud(e)jaar;
oudsje \ o oudje, bejaarde
oudversjtand ~ \ ~ o oudverstand, wijsneus, vroegwijs kind
oug \ o –1 (ouge-uigske) oog -2 opening aan uiteinde v.e.gereedschap: ’t oug van de naold –3 punt (bij dobbelen, kaartspelen, domino e.a) wieväöl ouge zin dat? –4 zichtbaar knopje in aardappel –5 lusvorm als deel v.e. sluitmiddel
ougappel \ \ m oogappel
ougeleech ~\ [O/M] o ooglicht, straling v.h.oog: ’t ougeleech ies ‘m gebroke
ougen۰bliek ~ kk\ o ogenblik; ...deender \ m ogendienaar, vleier syn. fieloar, kóntekroeper; ...dokter \ m oogarts
ougesjien ~ lk~ m schone schijn
oug۰kas \ \ v oogkas; ...klep \ v oogklep; ...lied kk\ [M] o ooglid; [O: ougleed], [J: ouglid]; ...merk ~∂ o oogmerk; ...opsjlaag \\~ m oogopslag; ...punt ~ o oogpunt
ougs \ m (g.mv) oogst: d’n ougs ies binne
ougsbrao \ \ [O (Th.D): v wenkbrauw] [M/J: winkbrauw]
ougs۰fiès \ \ o oogstfeest; ...kar \ v oogstkar; ...maond \ m oogstmaand (augustus)
ougste \ zw.ww oogsten –1 de oogst binnenhalen –2 bijval, succes of dank behalen verwerven, ontvangen
ougstied \ lk~ m oogsttijd
ougzauf \ \ v oogzalf
ouw \ I –1 v oudje, de oude vrouw, syn. oudsje –2 moederdier II bn (attr. voor vrouw.znw) oude (v. oud)
ouwe \ -1 m oudje, de oude man –2 bn (attr. voor mann.znw) oude (v.oud)
ouwejaorsjaovend \ \ \ m oudejaarsavond
ouwemert ~ ~ [O/M] m rommel, rotsooi, syn. kraom
ouwendaag \ ~ m oudedag, ouderdom; syn.ouwerdóm: d’n ouwendaag ies aan ‘m
ouwentied ~ lk~ m verleden: dat leedsje ies ech get oet d’n ouwentied
ouwer ~ m –1 [O/M] leeftijd, ouderdom: hae zal in dienen ouwer zin [J: laeftied], –2 ouder, een van de ouders
ouwer۰aovend ~ \ m ouderavond
ouwerdóm ~\ m ouderdom
ouwerdómskwaol ~ \ \ v ouderdomskwaal
ouwersjap ~ \ o ouderschap
ouwersjhoes ~ ~ o ouderhuis
ouwerwèts \\\ bn.bw ouderwets
ouwhoorderiej \ \ \ \ v flauwekul syn: flauweköl, kloateriej
ouwhore \ \ zw.ww ouwehoeren: v’r höbbe de gansen aovend mer get ziette te ouwhore; syn: ouwmemme
ouwmemme \ \ zw.ww (alleen infinitief) ouwehoeren syn. ouwhore
ouwmennekeskwaol \ \ \ v hypertrofie van de prostaat, oudemannetjeskwaal
ouwwieverbal \ lk~ \ o oude-wijven-bal (carnavalistisch dansfeest voorafgaande aan vastenavond
ouwzök \ \ v zanikerd, zeurkous syn.ouwhoor, ouwmem, zuèteraer, zeiveraer
ovasie \ ~ v ovatie, algemene toejuiching
ove ~* m (oves*-euveke*) oven
ove-meker ~* ~* m –1 ovenbouwer –2 tjiftjaf (grijsgroene inlandse zangvogel)
ove-sjeter ~* \ m ovenpaal, platte houten schop waarmee het brood in de oven geschoten en eruit gehaald wordt
ovesmoel ~* lk\ v ovenmond of –gat
ozentwege ~ ~* [O] bw onzentwege, onzerzijds syn.ozerziejds